á÷èò òì "æëåú" äùáéúä äâéá àáé ëäï (ãòä èéôåñéú åøååçú): "áîñâøú çå÷é äùáéúä îàöéìä äîãéðä ìòåáãéí àú äñîëåú ìäô÷éò æîðéú àú æëåú ä÷ðééï ùì áòìé äîôòì. î÷åáì ìäðéç ùæå "îèøä øàåéä"".

ìîä æå "îèøä øàåéä"? áøåø åéãåò, ìà öøéê ìäøçéá:  ëé äòåáã ãôå÷ åîñëï åîðåöì åçìù, åäîòáéã òùéø îðöì åøùò.  îàéôä éåãòéí? äàí îéùäå äñúëì áçåõ îä ÷åøä áîöéàåú? ìà. éåãòéí îúåê äñôø "ä÷ôéèì" ùëúá ÷àøì îàø÷ñ ìôðé 150 ùðä, åáå äñáéø áàøéëåú ëé äòåáã îñëï åîðåöì åãôå÷ åæ÷å÷ ìäâðä. åàí àáé ëäï ìà ÷øà àú äñôø "ä÷ôéèì" (îòèéí éù ìäí ñáìðåú ì÷øåà àåúå) äåà ÷ìè àú "äéãò" (òì çåìùú äòåáã) îî÷åøåú îùðééí (ìîùì áéú äñôø), ùëåìí îáåññéí òì ÷àøì îø÷ñ. àéù ìà îñúëì òì äòåáãåú áùèç.

áåàå åðøàä òã ëîä çìùéí åãôå÷éí äòåáãéí – ìîùì – òåáãé çáøú äçùîì. áîñâøú äáâ"õ ùäâéù äîòáéã (äîòáéã äçìù – äîãéðä) ðâã ååòã äòåáãéí äáøéåï åäàìéí (÷øé "äòåáãéí äçìùéí") ðçùôå ôøèéí òì äîùëåøåú ùì òåáãé çáøú äçùîì  (ìà ùìà äéå éãåòéí ÷åãí...).

"14 îùëåøåú áùðä, 52 àìó ù"ç ìçåãù: çâéâú ùëø ùìà úéàîï áçáøú äçùîì, áåðåñéí áñê 176 îéìéåï ù÷ì, çùîì çéðí áùååé 121 îéìéåï ù÷ì... ôéöåéé ôøéùä ëôåìéí".

áòúéøúä ìáâ"õ öééðä äîãéðä ëé òåáãé çáøú äçùîì îåâðéí îôðé ôéèåøéí. ëìåîø, ìôé äñëîé äòáåãä ùðçúîå îåìí àéï àôùøåú ìôèø òåáã çáøú äçùîì, îëì òéìä ùäéà, àìà áäñëîú àøâåï äòåáãéí.

ëîå ëï, òåáãé çáøú äçùîì äí äéçéãéí áîâæø äöéáåøé äî÷áìéí òí ôøéùúí âí ôðñéä ú÷öéáéú — åâí ôéöåéé ôéèåøéí (áâåáä 50% îæëàåúí). éúø äòåáãéí áîâæø äöéáåøé î÷áìéí áãøê ëìì àçã îäùðééí.

àâá, ääôøùåú ìôðñéä äú÷öéáéú ùì òåáãé ãåø à' åãåø á' áçáøú äçùîì îâåìîú áúòøéó äçùîì äöéáåøé, åðöáøåú á÷åôä ééòåãéú ùáä ðàñôå ëáø ë–24 îéìéàøã ù÷ì.

îòúéøú äîãéðä ìáâ"õ òåìä ëé á–2016 æëå àìôéí îòåáãé çáøú äçùîì ìîùëåøú 13 — îòð÷ áâåáä îùëåøú çåãùéú áñéñéú. ñê äîòð÷éí äñúëí áàåúä ùðä á–112 îéìéåï ù÷ì. áçáøú äçùîì ìà äñúô÷å áëê åçéì÷å áùðä ùòáøä ìëîä îàåú îòåáãé äçáøä ëôì îòð÷éí — ëìåîø îùëåøú 14, áñê 64 îéìéåï ù÷ì ðåñôéí. 

åéù òåã äèáåú.... ú÷øàå àú äôéøåè äîìà áîàîø áãä-îø÷ø.

äòåáãéí äîñëðéí, äçìùéí åäãôå÷éí, áðîìéí âí ëï îùúëøéí ìà øò... (ùåá: úåãä ìàìé áø-àìé åãä îø÷ø, åú÷øàå ùí òåã ôøèéí îöîøøé ùéòø. äùëø áèáìä àéðå ëåìì ôøîéåú, ùòåú ðåñôåú, äèáåú, ôðñéåú, ñîéðøéí åëå')

äðä, àí ëï, ëîä îñëðéí åãôå÷éí ä"òåáãéí" åëîä ùäí æ÷å÷éí, åëîä ùîâéò ìäí, "æëåú" ùáéúä. ëé ÷øì îø÷ñ ëúá ìôðé 150 ùðä ùäòåáãéí ãôå÷éí, åëåìí éåãòéí òã ëîä äí çìùéí åãôå÷éí...

äðä ååøéàöéä òì ääöòä ùìé ìáéèåì "æëåú" äùáéúä: òåáãéí ùîøååéçéí îùëåøú âáåää îäîùëåøú äîîåöòú áîù÷ (ùäéà ë 9000 ù"ç ìçåãù) – úåñø îäí "æëåú" äùáéúä. ëàîåø àé àôùø ìäëøéç ùåí àãí ìòáåã, åäôéøåù ùì áéèåì "æëåú" äùáéúä äåà: äñøú ääâðä äçå÷éú òì òåáã ùåáú. îåúø éäéä ìîòáéã ìøàåú áòåáã ùåáú ëòåáã îúôèø. àí äðéîå÷ äàéãàåìåâé ìäöã÷ú "æëåú" äùáéúä äåà äâðä òì çìùéí – éù ìäçéì àú ä"æëåú" äæàú ø÷ òì äçìùéí áàîú – ùàí ìà ëï äçå÷ ðåúï áéãé äçæ÷éí ëåç ìùãåã àú äçìùéí - ëìåîø äòåáãéí äçæ÷éí áâåôéí öéáåøééí ëâåï çáøú äçùîì îùéâéí äèáåú îôìéâåú òì çùáåï äöéáåø ëåìå, ùîøååéç, áîîåöò ôé 3 ôçåú îäí. àéôä öã÷?

åòåã "äöòú ééòåì"  áàåúä äæãîðåú: éù ìôøñí àú ëåì äîùëåøåú ùì ëåì äòåáãéí ùì îåñãåú öéáåøééí åòåáãé äîãéðä. ëåì äîùëåøåú åëåì ääèáåú éôåøèå áàúø ôúåç. æä îéãò ùùééê ìöéáåø, îéãò òì ëñó öéáåøé, äåà çééá ìäéåú âìåé åéãåò, åùìà "éúôøå" òñ÷ðéí òñ÷àåú àôìåú áîçùëéí. ìà öøéê ìäéåú úìåééí áçñãéí ùì âéìåééí àâá áâ"õ ùì äîãéðä äîñëðä ðâã áéú äãéï ìòáåãä ùìä. æä ëñó ùì ëåìðå!

éò÷á

äðä ùøåú ì"ãåø ùìà éãò àú éåñó": äçåãù îìàå 50 ùðä ìúçéìúä ùì "îäôëú äúøáåú"* áñéï (Cultural revolution). æä äéä àçã äàñåðåú äâãåìéí ùì äîàä ä20 - îàä òúéøú àñåðåú. äðä äòåáãåú äáñéñéåú: äîäôëä äúøáåúéú äçìä ìàçø ëéùìåï äúëðéú ä÷åãîú ùì îàå èñä ãåðâ, îðäéâ ñéï, ù÷øàå ìä "äæéðå÷ äâãåì ÷ãéîä" (The great leap forward)* åðîùëä î 1958-61. òé÷øå ùì "äæéðå÷ ÷ãéîä" äéä äìàîä ùì äàãîåú ìèåáú ÷åì÷èéáéí (÷åìçåæéí). "äæéðå÷" äæä âøí ìîùäå áéï 15 ì 30 îéìéåï îúéí áøòá. çáøéí áäðäâú äîôìâä ä÷åîåðéñèéú ðéñå ìùðåú ëéååï òì îðú ìùéí ÷õ ìàñåï, åäèéçå áé÷åøú áîàå. îòîãå ùì îàå äúòøòø, åäåà ðãç÷ ìùåìééí.

ëöòã ðâã, ëãé ìäùéá ìòöîå àú äëåç áùìèåï, ôðä îàå éùéøåú ìðåòø, ìéìãéí, úìîéãéí åñèåãðèéí å÷øà ìäí (îòì øàùé äðäâú äîôìâä) ìäå÷éò åìäøçé÷ àú ëåì "îúðâãé äîùèø", "äáåøâðéí", àå ëåì àìä ùàéðí ÷åîåðéñèéí îñôé÷ èåáéí (ìãáøéå). ëîåáï, àöì ä÷åîåðéñèéí, äàùí áëùìåðåú ìòåìí ìà èîåï áùéèä äáìúé àôùøéú ùäí îðñéí ìëôåú, åáîðäéâ äáìúé îöéàåúé, úàá äëåç. ìòåìí äàùîéí äí "îúðâãé äîùèø", å"îúðâãé äòí", "îúðâãé ä÷éãîä", ä"øéà÷öéåðøéí", å"îùøúé äàéîôøéàìéæí"*. àæ äúìîéãéí åäñèåãðèéí ù÷øàå ìòöîí "äîùîøåú äàãåîéí"* ì÷çå àú äçå÷ ìéãééí åäçìå ìäùúåìì. äí úôñå ëåì îé ùáà ìäí, îåøéí, ôøåôñåøéí, àðùé î÷öåòåú çåôùééí, çáøé äîôìâä, åñúí òåáøé àåøê, äàùéîå àåúí á"áâéãä",  äå÷éòå àåúí, äéëå åòéðå, äùôéìå àåúí, åäøâå øáéí îäí, çåôùé, çåôùé. îàå äåøä ìöòéøéí ìò÷åø àú àøáò äâéùåú ä"éùðåú"*: øòéåðåú éùðéí, úøáåú éùðä, çùéáä éùðä, äøâìéí åîðäâéí éùðéí. àöì ä÷åîåðéñèéí - äëåì "çãù", "îú÷ãí" "òúéã". ëåì îä ùéùï (ìãòúí) äåà un-mentsh -ôñåì åøàåé ìäùîãä. á÷éöåø: îàå äñéú, åäöòéøéí äðéôå àú äñôø äàãåí ùìå åøöçå åäùîéãå àú îòîã äáéðééí, áòìé äî÷öåò, äàéðèì÷èåàìéí, åìîòùä - ëåì îé ùáà ìäí, áöåøä ùøéøåúéú ìçìåèéï åììà ùåí äâéåï. äùúåììåú ìùîä. áùí "ä÷éãîä". îñôø ä÷åøáðåú - òùøåú àå îàåú îéìéåðéí, îñôø äðøöçéí - ìà éãåò áãéå÷ - îòøéëéí ùáéï çöé îéìéåï ì 20 îéìéåï...

îàå åäñôø äàãåí

ùòø ùì ñôø äîñôø àú ñéôåø îäôëú äúøáåú.

äöáà, úçú ôé÷åãå ùì ìéï ôéàå - î÷åøá ùì îàå (ùàú úîéëúå îàå äáèéç ìòöîå îøàù) òîã îðâã åäðéç ìäí ìäùúåìì. äáìâï ðîùê 10 ùðéí úîéîåú, òã ùîúå, áæä àçø æä, ö'å àï ìàé, ìéï ôéàå (î÷åøáé îàå) åîàå òöîå, á 1976. ø÷ àçøé îåú îàå, ùí äîðäéâ äáà ÷õ ìùéâòåï, åäùìéê ìëìà àú úåîëé îàå ùáäðäâä - "ëðåôééú äàøáòä"* áøàùåú àìîðúå ùì îàå.

áúîåðåú: "ñèåãðèéí" (äîùîøåú äàãåîéí) îùôéìéí ôøåôñåøéí åàðùé äî÷öåòåú äçåôùééí.

äðä, ìãåâîä, ñéôåøå ùì ùï ùå÷ñéàðâ, îåøä áãéîåñ, îáééâ'éðâ, áï 72.  áàåâåñè 66' úôñå äîùîøåú äàãåîéí àú àáéå åàéîå ùì ùï, ùäéå ôåòìéí ôùåèéí, äùôéìå àåúí åäéëå àåúí ÷ùåú. äàá îú îäîëåú, äàí äöìéçä ìäîìè. àéù ìà äñáéø ìùï ùå÷ñéàðâ, òã äéåí îãåò ðèôìå ìàáéå, åîä ÷øä ìâåôúå ùìà äåçæøä ìîùôçä, åîé äéå äàçøàéí. àéù ìà ðéñä, òã äéåí, ìæäåú àú äúå÷ôéí å÷áì äñáø ìîòùéäí. åéù òåã ñéôåøéí øáéí...

ùìèåðåú ñéï äðåëçééí (äîùê éùéø ìîùèø ääåà) äå÷éòå àú îäôëú äúøáåú áöåøä çã îùîòéú, áùðú 1981, åàîøå ùäééúä àçøàéú ì"ôâéòä çîåøä áîäôëä, åìàáãåú äëé âãåìåú îàæ äîäôëä á 1949". àáì - äùìèåðåú îñøáéí ìç÷åø àú îäôëú äúøáåú, àú äàéøåòéí äîãåé÷éí, àú äàçøàéí, àú äîñôøéí åäæäåú ùì äðôâòéí. îñê ùì ùúé÷ä åäùú÷ä äåðäâ áñéï ìâáé ä÷èò ääéñèåøé äæä. îðäéâé äîôìâä ä÷åîåðéñèéú çåùùéí, áöã÷, ùäãéîåé ùì äîôìâä òìåì ìäéôâò. äîôìâä çùåáä îäàîú ääéñèåøéú åîäñáì ùì îéìéåðé ÷åøáðåú. äù÷ø, äòéååú ùì ääéñèåøéä ðîùëéí. äí äéå îàæ åîúîéã òé÷øåï äáñéñ ùì ëåì îùèø ÷åîåðéñèé.

áàùø ì÷åîåðéñèéí äøáéí áàøöåú äîòøá ("äàéãéåèéí äîåòéìéí" ìôé äâãøä ùì ìðéï) - äí çùáå ùîàå òùä ãáø ðäãø... ÷éãîä, òúéã, îçø....

äéå àìä ùúé îéìéí òì àçã äàñåðåú äâãåìéí ùì äîàä ä 20, áîìàåú 50 ùðä.

éò÷á

* äòøú ùåìééí: ùéîå ìá ìñéñîàåú, ùîåú åîåðçéí: áæä ä÷åîåðéñèéí çæ÷éí îàã: "÷éãîä", "òúéã", "îçø", "äæéðå÷ ÷ãéîä", "äîäôëä äúøáåúéú"... äðéâåã áéï äúòîåìä, äùîåú äîôåööéí, åäîöéàåú ùì äòåðé, äãéëåé åäøöç ìà éëåì ìäéåú âãåì éåúø.

éò÷á

ååðöåàìä îúôø÷ú ìçìåèéï, åáîäéøåú. äëìëìä ÷åøñú, äàìéîåú âåàä.

äðùéà îãåøå äëøéæ òì îùèø çøåí ì 60 éåí, ùôéøåùå ñîëåéåú áìúé îåâáìåú ìëåçåú äáèçåï, åäùòéä ùì æëåéåú äàãí. äàåôåæéöéä îôâéðä áøçåáåú åîúòîúú òí äîùèøä åäöáà. èð÷éí îôèøìéí áøçåáåú, 4 ðäøâå, 1200 ðòöøå. ùåããéí òåöøéí îùàéåú áãøëéí åîçôùéí áäï îæåï. ñåôå ùì äîùèø åäðùéà îãåøå ÷øåá, ëé, îï äñúí, äåà ìà äöìéç ìàøâï åìùëìì îðâðåðé áéèçåï øöçðééí ëîå àìä ùäçæé÷å àú ùìéèé øåñéä áùìèåï 70 ùðä àå ùìéèé ÷åáä åöôåï ÷åøéàä ú÷åôä ãåîä. àðé îðéç ùàéï ìå àú äëéùåøéí äîéåçãéí áúçåí àéøâåï ëåçåú áéèçåï øöçðééí ùäéå ììðéï àå ì÷àñèøå.

îãåøå îùúîù, ëîåáï, áëåì äù÷øéí åäñéñîàåú äøâéìåú ùáñôø äìéîåã äñåöéàìéñèé: îúðâãéå äí, ìãáøéå, ñåëðé ä CIA åä÷àôéèìéæí äòåìîé åëåì ëùìåðåú äñåöéàìéñí áååðöåàìä ðåáòéí îäîìçîä ùäòùéøéí, áúîéëú ä CIA, äëøéæå òì ä"îùèø äîú÷ãí ùì äòí".

äðä ú÷øéú àåôééðéú: îáùìú äáéøä äâãåìä, ùîñô÷ú ë 80% îäáéøä, ðñâøä, áâìì äéòãø ùòåøä, ùîîðä òåùéí áéøä. àéï ìååðöåàìä àú äîèáò äæø äðçåõ ì÷ðééú ùòåøä. îãåøå äàùéí îééã àú áòì äîáùìä, äîéìéàøãø ìåøðöå îðãåñä, ùäåà îçáì áëååðä áîùèø äñåöéàìéñèé, ùäåà ñåëï ùì ä CIA åäàéîôøéàìéæí äòåìîé, åùäîîùìä úùúìè òì äîôòìéí, åúãàâ ìééöø áòöîä àú äáéøä. îãåøå ìà ñéôø áðàåîå ëéöã äîîùìä úééöø áéøä ììà ùòåøä... äåà âí àééí ùéùìéê àú äîéìéàøãø äçáìï ìëìà. îãåøå ñúí ôèôèï, úçú îðäéâ ëîå ìðéï àå ÷àñèøå, äîéìéàøãø äîñëï äéä îæîï "ðòìí" (ðøöç), àå ðéãåï ìîååú òì éãé "áéú ãéï òîîé", åàçøé æä ëåì ùàø äîôòìéí äéå ððèùéí åëåì ùàø äúòùééðéí áåøçéí îäîãéðä ëäøó òéï (îé ùéëåì åæøéæ îñôé÷).

éâéãå äñåöéàìéñèéí äçáøúééí äîòøáééí, äøâéìéí: îãåøå åö'àáñ äí ìà ãåâîä ìñåöéàìéæí "àîéúé". åëé çñøéí ÷å÷åàéí äîùúìèéí òì îãéðä áòåìí äùìéùé ? åìà äéà: ö'àáñ äéä çáéáí ùì ëåì îðäéâéí ñåöéàìéñèéí áòåìí äîòøáé äîôåúç åäðàåø.

ö'àáñ åàåáîä ðôâùå áååòéãú äôéñâä ùì äàîøé÷åú áèøéðéãàã, á 2009. áùðä æå, 2016, äðùéà àåáîä âí òùä òìééä ìøâì ì÷åáä, ëãé ìäå÷éø àú äãé÷èèøåä äñåöéàìéñèéú äøöçðéú ùì äàçéí ÷àñèøå äùìèú ùí îàæ 1959.

äàúø "ñàìåï" áàøä"á ôøñí áùðú 2013 îàîø äîùáç àú ä"ôìà äëìëìé" ùö'àáñ çåìì, òìééä áúåöø äìàåîé, éøéãä áòåðé. æä äúáññ ëðøàä òì ñèèéñèé÷åú ù÷ø - òåã àçã îîàôééðé äîùèøéí äñåöéàìéñèééí: àí äîöéàåú àéðä îùúôú ôòåìä åàéðä îúðäâú ìôé äçæåï äñåöéàìéñèé äðòìä, äí "îú÷ðéí" àú äîöéàåú áàîöòåú ù÷øéí. éù òåã ð÷åãä: àí àúä îùúìè òì ëåì äøëåù áîãéðä (ùåãã àå "îìàéí" àåúå) åîãôéñ ëñó áñéèåðåú àôùøéú òìééä æîðéú åìîøàéú òééï ùì äøååçä. îä ùáèåç: äîöá äëìëìé ùì äùìéèéí äñåöéàìéñèééí-çáøúééí åî÷åøáéäí îùúôø ôìàéí, ììà ñô÷. òìééä ëæå ðâîøú úåê æîï ÷öø, ëîå ù÷åøä áååðöåàìä å÷øä áëåì äîãéðåú äñåöéàìéñèéåú. æäå îåúä ùì àåîä, ùäééúä ôòí äòùéøä åäîùâùâú áãøåí àîøé÷ä, áæëåú äðôè.

åáëåì æàú, îðäéâéí øáéí áîòøá, ëîå áøðé ñðãøñ áàøä"á åâ'øîé ÷åøáéï - îðäéâ äìééáåø ááøéèðéä åøàù äàåôåæéöéä, ùùéáçå àú ö'àáñ áòáø, îöéòéí áøöéðåú ìúåùáé îãéðåúéäí (àøä"á åáøéèðéä) ìééùí àú äùéèä äñåöéàìéñèéú.

éò÷á

ãåðìã èøàîô äåà äîåòîã äøôåáìé÷ðé ìðùéàåú áàøä"á. 

äéä ëùìåï âãåì áòéúåðåú åáú÷ùåøú áãéååç òì äúåôòä.

îåáï îàìéå ùëåì äôøùðéí áú÷ùåøú îæåòæòéí, ôä àçã, ëé ëåìí òùåééí îàåúå çåîø àéãàåìåâé "ìéáøìé" (ùí éåúø òãéï ì"ùîàìðé"). ä"îâååðåú" (diversity) äàåôðúéú ëåì ëê (áúçåí öáò äòåø) ðòãøú ìçìåèéï (áúçåí äøòéåðåú) áî÷öåòåú äú÷ùåøú (åáäøáä úçåîéí àçøéí - ëîå äà÷ãîéä). ëáø àæìå îéìåú äâðàé áàîúçúí ùì äòéúåðàéí, áëåì ëáø äùúîùå (ëìôé èøàîô): âæòï, ôàùéñè, ãîàâåâ, ÷éöåðé, éîðé åîä ìà. àéù îäôøùðéí âí ìà äàîéï åìà çæä ùèøàîô ééáçø ìîåòîã. äåà éåúø îãé áìúé-ú÷éï ôåìéèéú.

ááåòä ùì äú÷éðåú-äôåìéèéú äùîàìðéú ùáä äí çééí, àéù ëîå èøàîô äéä öøéê ìäéåú îåòîã ìäåöàä ìäåøâ, ìà ìðùéàåú. äí îæåòæòéí òã òåî÷ ðùîúí îäúåôòä äæå, îäëôéøä áú÷éðåú- äôåìéèéú-äùîàìéú ùèøàîô îøùä ìòöîå ìäáéò áôåîáé åá÷åìé ÷åìåú. äí âí ìâîøä îåôúòéí. àéù îäòéúåðàéí åäôøùðéí äôåìéèééí ìà çæä àú òìééúå ùì èøàîô. ëåìí çùáå ùäåà áãéçä åëúáå ùäãéååç òìéå î÷åîå áîãåøé äáéãåø, ùäåà ééëùì áìùåðå, ééùâä, éäøåñ àú òöîå åéòìí. ëåìí ðéáàå ðáåàåú îäáèï, òì ôé ðèééúí äàéãàåìåâéú (ëøâéì), åðëùìå ìçìåèéï áäáçðä ùì äîöéàåú ñáéáí. äí ðëùìå âí áúô÷éã äáñéñé ùäí àîåøéí ìîìà áçáøä: ìäáéà îéãò ðëåï ìöéáåø.

äòéúåðàé â'éí øåèðáøâ áðéå éåø÷ èééîñ (äàáà ùì äú÷éðåú äôåìéèéú), îôøè àú ëùìé äú÷ùåøú òã ëä áëéñåé äîéøåõ äæä, àáì òéååø ìñéáä äàîéúéú ìëùìåï: ääèéä äàéãàåìåâéú ùì àðùé äú÷ùåøú. ëåìí òùåééí î÷ùä àçú, ëåìí çåùáéí àåúå ãáø. ëåìí òéååøéí îôðé ùäàéãàåìåâéä ùìäí îñððú àú äîöéàåú. ëåìí îãååçéí ãéååç ùì òãø - àú äãòä äøååçú á÷øá òîéúéäí - ëàéìå æå äîöéàåú, àéù îäí ìà îòìä áãòúå ìäñúëì áòéðéå ùìå åìøàåú áòöîå îä ÷åøä.

äú÷ùåøú ðëùìä áäáðú èéáå äàîéúé ùì èøàîô. èøàîô äåà çøéó ùëì éåúø îëåì äòéúåðàéí áéçã, áæä äí ìà äáçéðå. èøàîô ÷ìè àú øçùé äìá ùì äöéáåø (ùäí ùåðéí îàìå ùì äòéúåðàéí) - åäí ìà äáçéðå áëê. îòì ìëåì: èøàîô äåà ìéöï, ìéöï âãåì. âí áæä äí ìà äáçéðå. äáçéøåú àéðï îùç÷ àéðèì÷èåàìé áøòéåðåú, áå ðáçø äàéù äçëí åäîòîé÷ áéåúø, áòì äøòéåðåú äðùâáéí. äáçéøåú äï ÷éø÷ñ, åá÷ø÷ñ, äìéöï äåà äîìê.  äáçéøåú äï îùç÷, åäùç÷ï äëé èåá æåëä. 

ðúåï ðåñó: ãåðìã èøàîô îéîï àú ëåì îòøëú äáçéøåú ùìå, òã ëä, îëéñå äôøèé, åäåöéà äøáä ôçåú îëåì îúçøéå áùúé äîôìâåú. 

áèåç ùäáçéøåú ùì äùðä, áàøä"á òåã éñô÷å ìðå äøáä äæãîðåéåú ìëúåá òì èøàîô. àåîø ëòú ø÷ æàú: èàøàîô àéððå ùîøï, åâí ìà ìéáøèàðé åëðøàä âí ìà àãí éùø. àéððé éëåì ìäúìäá îîðå (áìùåï äîòèä). àáì òì éøéáúå äöôåéä ááçéøåú äëììéåú - äéìøé ÷ìéðèåï - àéðé éëåì àìà ìàîåø îéìä àçú: äéà áìúé ðñáìú. éäéä îòðééï.

éò÷á

ùîòå ñéôåø àîéúé. áàçã äéîéí äàçøåðéí äú÷ùøä ô÷éãä îçáøú àùøàé, áîñâøú îñò ÷éãåí îëéøåú, åäöéòä ìé äìååàä áúðàéí àìä: òã 50 àìó ù"ç, ìú÷åôä ùì òã 5 ùðéí, ìäçæéø áäçæø çåãùé ùì 968 ù÷ì ìçåãù, ùäí, áñéëåîå ùì ãáø - ìäçæéø 58,008 ù"ç. äøéáéú äâìåîä áäìååàä æå äéà ë 6.2%. æå îîù îöéàä! àåúä äìååàä ááð÷ øâéì ðåùàú øéáéú ùì 9% åäçæø çåãùé ùì 997 ù"ç.

æä ùåã áöäøé äéåí, æå øéáéú ùòøåøééúéú, øéáéú ðùê. àúí éåãòéí ëîä øéáéú îùìîéí äáð÷éí ìîô÷éãéí òì ô÷ãåðåú ù÷ìééí? áòøê àôñ. ìéúø ãéå÷: àôñ áøéáåò. àí úô÷éã 50 àìó ù÷ì ááð÷ ìçîù ùðéí ú÷áì áñåó çæøä áòøê 50 àìó ù"ç. àåìé ú÷áì 50 àìó åòåã 10 ù"ç øéáéú....

çáøåú ëøèéñé äàùøàé àéðí áð÷éí. àáì äï ðîöàåú ááòìåú îìàä ùì äáð÷éí. äøéáéú ááð÷éí âáåää éåúø. äáòéä àéðä áçáøú ëøèéñé äàùøàé àìà áîòøëú äáð÷àåú, ÷øé ááð÷ éùøàì.

äð÷åãä ùàðé øåöä ìäãâéù æä ääôøù áéï øéáéú äçåáä åøéáéú äæëåú ( spread áìò"æ).

áîãéðä ðåøîìéú, áä éù úçøåú áéï äáð÷éí, éù úîéã äôøù ðåøîìé ùì áéï 1-2% áéï øéáéú äæëåú (àåúä î÷áì àãí ùîô÷éã ëñó ááð÷) ìáéï øéáéú äçåáä (àåúä îùìí àãí ùìå÷ç äìååàä ááð÷). äáð÷ äåà áòöí îúååê - îúååê áéï àðùéí ùéù ìäí òåãó ëñó ìæîï îä åîô÷éãéí àåúå ááð÷, ìáéï àðùéí ùæ÷å÷éí ìäìååàåú, åøåöéí ìäùúîù áéðúééí áòåãó æä. áúåø îúååê åîôâéù áéï ùðé ñåâé äàðùéí, ëìåîø áúåø ðåúï ùøåú, "îâéò" ìáð÷ ìäøååéç àåúå äôøù áøéáéú - ùáàåôï ðåøîìé îñúåáá ñáéá 2%.

æä ÷åøä áîãéðä ðåøîìéú, áä éù áð÷éí ôøèééí åúçøåú áéï áð÷éí øáéí.

àöìðå æä ìà ÷ééí. àöìðå àéï áð÷éí, àìà "ëàéìå áð÷éí". äáð÷éí àéðí àìà àéøâåðéí ùì ô÷éãéí äôåòìéí úçú ðéäåì åîøåú áð÷ éùøàì. áð÷ éùøàì îðäì àú îòøëú äáð÷àåú áéã øîä. ä"îòøëú" îåøëáú îîñôø æòéø ùì áð÷éí ("ëàéìå"áð÷éí) åëãé ìä÷ì òì ùìéèúå ìà îàôùø áð÷ éùøàì ä÷îä åäôòìä ùì áð÷éí ðåñôéí, çãùéí. äåà ìà îàôùø ìáð÷éí æøéí ìôòåì áàøõ. äåà ìà îàôùø úçøåú çåôùéú áéï ä"áð÷éí" äîòèéí ä÷ééîéí áàøõ. áð÷ éùøàì îðäì àú äáð÷àåú áøâåìöéä ÷ùéçä òã äôøè äàçøåï. äãáø äéçéãé áå äáð÷éí îúçøéí áéðéäí äåà øåçá äçéåê (äîìàëåúé åäîàåìõ) ùì äô÷éãåú ááð÷. áùåí ôøè àçø àéï úçøåú áéï äáð÷éí, äøâåìöéä îôåøèú, åî÷éôä àú ëåì äðåùàéí äîäåúééí. àéï ùåí çåôù òñ÷é ìáð÷éí, äëåì îðåäì åðëôä òì éãé áð÷ éùøàì, áöåøä àçéãä, áéøå÷øèéú, îçðé÷ä.

áçñåú äîòøëú äæàú ùåããéí àú äàæøç, ëåì éåí áéã øîä. äîô÷éãéí î÷áìéí àôñ øéáéú ááð÷. æä ôåâò áééçåã áàðùéí îáåâøéí (ëîåðé) ùçñëåðåúéäí ðùç÷éí åðåùàéí úùåàåú ðîåëåú îàã òã ùìéìéåú. ìòåîú æàú - îé ùðæ÷÷ ìäìååàä, ëåìì éæîéí àå áòìé òñ÷éí, îùìîéí øéáéåú òð÷éåú. (äøéáéú òì àåáøãøàôè àå îùéëú éúø áëøèéñé äàùøàé äéà ìà 6.1% àìà 13.5%). äáð÷éí äôëå ìîñçèä ùì ëñó îäöéáåø - æå äúåöàä ùì äîãéðéåú ùì áð÷ éùøàì, æä ðåç ìå. æä úåàí àú äù÷ôú äòåìí ä"çáøúéú" ìôéä áòìé òñ÷éí (åáééçåã áð÷àéí) äí øùòéí, ìôé äâãøä, åø÷ ô÷éãé áð÷ éùøàì äí îìàëéí èäåøéí, ùéåãòéí éåúø èåá îä èåá ìëåìí, åéù ìäí äñîëåú äçå÷éú åäîåñøéú ìëôåú àú ãòúí òìéðå. àí éúðå çåôù ìáð÷àéí, çå"ç, éîööå äáð÷àéí (äèéé÷åðéí) äøùòéí àú ãîðå - ëëä îàîéðéí îøáéú äàæøçéí, ùçåðëå òì áøëé äàéãàåìåâéä äîø÷ñéñèéú. ø÷ áð÷ éùøàì îöéìðå îéãí, øçîðà ìéöìï.

áéðúééí, îé ùîåöõ àú ãîðå, áàåôå ùéèúé åîúîéã, îàæ ÷åí äîãéðä - æä áð÷ éùøàì, äëåôä òìéðå øéáéåú îèåøôåú. àôùø ìäúååëç àí æä ðòùä îúåê øùòåú àå îúåê èéôùåú, àå îúåê àéãàåìåâéä - æä ìà îùðä - äúåöàä äñåôéú - àåúå ãáø. àáì áð÷ éùøàì îúäãø áèåäø îåñøé (ëáéëåì), ùì âåó öéáåøé äòåáã, ìëàåøä, "ìèåáú äëìì". åä"çáøúééí" ìà îàîéðéí ùééúëï ù"âåó öéáåøé" (ìäáãéì îèéé÷åï) äåà øùò àå èéôù, àå ôùåè áìúé ëùéø ìðéäåì îòøëåú îñåáëåú. äàîú äéà ùàó àçã ìà éëåì ìðäì îìîòìä îòøëåú ëàìä âãåìåú åîñåáëåú. ëùîúò÷ùéí áëåì æàú ìðäì àú îòøëú äáð÷àåú áöåøä øéëåæéú åãé÷èèåøéú, òì éãé áð÷ éùøàì - æä îä ùéåöà: îòøëú äôåâòú òîå÷åú áöéáåø (äï áçåñëéí åäï áæ÷å÷éí ìäìååàåú).

ìôðé ëîä çåãùéí äééúä ñéñîà ôåôåìøéú åàåôðúéú: äîìçîä  á"øéëåæéåú". äøéëåæéåú äééúä àáé àáåú äèåîàä ëáéëåì. 

áð÷ éùøàì äåà àáà ùì ëåì äøéëåæéåú. äåà øéëåæéåú áøéáåò. àáì àöìðå îàîéðéí ùøéëåæéåú ùì âåó öéáåøé æä èåá åøöåé. áî÷åí ìäéìçí áøéëåæéåú äöéáåøéú åäîåðåôåìéí áçñåú äîîùìä - ðìçîéí áøéëåæéåú ãîéåðéú ùì ä"èéé÷åðéí" ëáéëåì.

éò÷á

îîùìú áøéèðéä äçìä áúäìéê äôøèú äãåàø ùìä áùðú 2013, åëòú äçìéèä ìäùìéí àú äúäìéê åìîëåø àú ùàøéú îðéåúéä áçáøä. àçøé ùäîîùìä îëøä ë 70% îàçæ÷åúéä á 2013, úîåøú ë 2 îéìéàøã ùèøìéðâ, äéà îëøä òåã ë 14% áéåðé äùðä úîåøú 3/4 îéìéàøã ùèøìéðâ.

áäôøèä, ùäúøçùä áàå÷èåáø 2013, ð÷áò ùååé äçáøä (ãåàø) áë 3.3 îéìéàøã ñèøìéðâ, å 150,000 òåáãéä ÷éáìå áúäìéê îðéåú áçáøä.

áé÷åøú äåèçä ëìôé äîîùìä ùäéà ôøàééøéú åìà äùéâä îçéø èåá òáåø äðëñ. äãáø ÷åøä úîéã, àçøé ëåì äôøèä. úîéã äîîùìä ôøàééøéú åìà éåãòú ìòùåú òñ÷éí èåáéí. òåã éåúø äéà ìà éåãòú ìðäì òñ÷éí ùááòìåúä, åìäôé÷ øååçéí îòñ÷éí, ùôúàåí, àçøé ääôøèä, îúçéìéí ìäøååéç äøáä.

òì äáòéåú áãåàø éùøàì ðéúï ì÷øåà ùìì ëúáåú ëàï. äðä îãâí: "áìâï áãåàø éøàì, ñìåìøé ðòìí åäãøëåï òåëá", "ú÷ìä áãåàø - ìà ðéúï ì÷áì ùéøåú áñðéôéí",  "ëëä ðøàä ñðéó ãåàø - öôéôåú áìúé ðñáìú", åëå' åëå' åëå'. äáòéåú áãåàø äï äáòéåú äøâéìåú ùì ëåì äçáøåú äîîùìúéåú: âøòåðåú òú÷, òáåãä ìà éòéìä, ùøåú ì÷åé, áòéåú òí 7000 äòåáãéí åååòãéäí åëå'.

àéï ùåí ñéáä ùäîîùìä úúòñ÷ áäòáøú ãáøé ãåàø. îîù ùåí ñéáä, âí ìà ìôé äàéãàåìåâéä äëé ñåöéàìéñèéú-çáøúéú-îú÷ãîú ùàôùø ìäòìåú òì äãòú. àí îéùäå æ÷å÷ ìùéøåú äòáøú îëúáéí åçáéìåú - æáù"å. (ìà éäéä îåâæí ìðçù ëé àåìé 90% îäùøåúéí ùì äãåàø ðéúðéí ìçáøåú îñçøéåú). ùéèôì ááòéä ëîéèá éëåìúå. àéï ùåí ñô÷ ùìà àìîï éùøàì, åàéï îä ìãàåâ - äãåàø éâéò ìéòãéå îäø éåúø, áèåç éåúø, åàó æåì éåúø, áàîöòåú îñôø øá ùì çáøåú ùéúçøå áéðéäï òì îúï äùéøåú úîåøú ëñó.

áùáéì îä äîîùìä åäöéáåø öøéëéí àú äöøä äæå? çñø öøåú áîãéðú éùøàì? æå öøä àçú ùðéúï ìôúåø àåúä ãé á÷ìåú, ëôé ùäøàúä îîùìú áøéèðéä. öøéê ëîåáï ìáèì çå÷éí îéåùðéí åàáñåøãééí (åùàéðí ðéúðéí ìàëéôä) äîòðé÷éí ìãåàø îåðåôåì áúçåí æä àå àçø. àìà, ùëîå áëì äúçåîéí, ùåá îåëç çåñø éëåìúä ùì äîîùìä (ëåì îîùìä) ìúô÷ã. ðñéåðåú ääôøèä äçìå òåã îéîé äùø îåãòé æ"ì áùðú 1979-80, àáì òã äéåí ìà öìçå áâìì îàá÷éí ôåìéèééí, àéãàåìåâééí åîùôèééí (ëîåáï... äáâ"ö, àé àôùø áìé îðë"ì äîãéðä - äáâ"ö).

ð÷ååä ùîîùìúðå úìê áãøëä ùì áøéèðéä åáëåì æàú úôøéè àú äãåàø, áîäøä áéîéðå, àîï ñìò.

úåñôú 2.11.2015: äðä òåã ëúáä èøéä òì çáéìåú ùú÷åòåú áãåàø åìà îâéòåú ìàðùéí - ìãáøé äãåàø - áâìì àéèéåú äòáåãä ùì àðùé äîëñ.

éò÷á

úçú äëåúøú "äùèï îîåñ÷áä" (ùí ùì ñôø), ëåúá âéà øåìðé÷ (òåøê ãä-îø÷ø) ëúáú ÷éðä åúåëçä àåøëä òì äùçéúåú åäàèéîåú ùì "ëì çì÷é äçáøä äéùøàìéú" ëáéëåì, òì äðåøîåú äî÷åì÷ìåú áéùøàì ùäåìéãå îáåì ùì ç÷éøåú åäøùòåú òì î÷øé ùçéúåú ùì ðáçøé öéáåø.

á÷åìîåñ ÷ìéì åøäåè îâåìì øåìðé÷ àú äñéôåøéí òì äâàéãî÷éí (àø÷ãé âàéãî÷), "àåìîøèéí, ãð÷ðøéí, èéé÷åðéí, àðùé äîòèôåú, âéáåøé äðãì"ï, åëåëáé ääåï-ùéìèåï-òéúåï". äàðùéí äàìä (ùçì÷í öáøéí, ìà ëîå âàéãî÷), "äùúìèå òì çáøåú, úøîå îàåú îéìéåðéí, ÷ðå òéúåðàéí, äúçáøå ìôåìéèé÷àéí, åëîä îäí ÷éðçå áôùéèú øâì øòùðéú." îîùéê øåìðé÷:

åëï, îëéååï ùäí äéå îùìðå, òí çéáåøéí òîå÷éí åðàîðåéåú åúé÷åú ùì òùøåú ùðéí áúåê äîîñã äéùøàìé - ìôåìéèé÷ä, ìòéúåðåú åìà÷ãîéä - äí éãòå ìäùúîù áëñó öéáåøé åáëñôé ôðñéåú î÷åîéåú, áîåðåôåìéí ìâéèéîééí, áäèáåú îäîãéðä áäøáä éåúø ëéùøåï åàìâðèéåú îîðå [îâéãîà÷]. åìøàéä: áòåã ùäåà éåùá áîåñ÷áä, îåùôì åøçå÷, äí òãééï î÷áìéí æîï îñê åàéðö×éí áòéúåðéí ùì äçáøéí äèåáéí ùìäí îäéîéí äòìéæéí.

äùèï äçãù, äåà, (áðåñó ì÷åãîéí, ìà áî÷åîí...) àáéâãåø ìéáøîï äøåñé, åëåì äðç÷øéí áùçéúåú îîôìâúå. àåîø øåìðé÷:

ëîå áñéôåø âàéãî÷, ëîå òí äãð÷ðøéí, äàåìîøèéí, ääéøùæåðéí àå àðùé ôåøåí äçååä ùì îùôçú ùøåï, àìä àéðï úåôòåú ééçåãéåú åàéï ìäï ùåí ÷ùø ìîôìâä îñåéîú àå ìî÷åøåúéä: æàú ø÷ äîøàä ùáä ðù÷ó ëì àçã îàúðå î÷èï åòã âãåì, îäéîéï åòã äùîàì....

"éùøàì áéúðå, ëîå âàéãî÷, ëîå àåúå àåìéâøê, ìà äîöéàä ëìåí åìà äáéàä ëìåí. æàú àéðä ôøùú éùøàì áéúðå: æäå ôøöåôí ùì äôåìéèé÷ä äéùøàìéú åùì äîâæø äöéáåøé äéùøàìé. îä ùîôàØé òùúä áîùê òùøåú ùðéí, îä ùäìéëåã òùä áùðéí ùáäï äéä áùìèåï - äí òùå, ìëàåøä, áùðéí äàçøåðåú. " (äãâùä ùìé) îîùéê øåìðé÷:

áøåá çì÷é äîâæø äöéáåøé, äîòñé÷ éåúø îîéìéåï àéù, èáåòä òîå÷ úøáåú îéðåééí å÷éãåîé äî÷åøáéí. äéà ëì ëê îåùøùú òã ùäéà ðúôùú ëîåáðéú îàìéä. áçì÷ îäâåôéí, áòé÷ø áòéøéåú, áîåðåôåìéí åáøùåéåú âãåìåú, î÷åáì ìçìåèéï ùéù çîåìåú îùôçúéåú àå î÷åøáåú ìîôìâä îñåéîú, ùîðäìåú àú äâéåñéí åä÷éãåîéí áàøâåï.

÷éãåí àå âéåñ áðé îùôçä àå ñúí çáøéí åñéãåøé òáåãä ì÷øåáé îùôçä ùì àðùéí òùéøéí åîùôéòéí ìà ãå÷øéí àú äòéï ëîå îòèôä àå ö×÷. äøáä éåúø ÷ùä ìæäåú àåúí, àáì äí àéðí ùåðéí òøëéú, àúéú åîäåúéú: äô÷éã îçìéè ìôé ùé÷åì àéùé åìà òðééðé. èåáú ääðàä áâéåñ åá÷éãåí ùì î÷åøáéí éëåìä ìòìåú ìîùìí äîñéí îéìéåðéí øáéí - ìà ôçåú, ìòúéí äøáä éåúø, îØ÷é÷á÷Ø ùòåáø ìîàëòø ùîàøâï ëñôéí ìòîåúä î÷åøáú.

øåìðé÷ îñôø âí òì áðéîéï áï àìéòæø (éå"ø îôìâú äòáåãä, áòáø), ùçåõ îäëñôéí ù÷éáì ìëéñå ùìà ëãéï ìëàåøä (éù äîìöä ìäòîéãå ìãéï), ñéãø â'åáéí  áçáøú äçùîì ìî÷åøáéå, ùìà òì ôé "ëéùåøéí".

øåìðé÷:

"àéï ðåùà âãåì åçùåá éåúø îàùø àéëåú äîîùìä åäîâæø äöéáåøé, éåùøúí åî÷öåòéåúí. àéï î÷öåòéåú áìé éåùøä åàéï éåùøä áìé î÷öåòéåú. äîãã äçùåá áéåúø ìàéëåú äîîùìä äåà äãøê ùáä îúáöòéí äîéðåééí åîú÷áìåú ääçìèåú: äàí äí òì áñéñ òðééðé, ìâåôå ùì ðåùà, òì ôé äëéùøåï - àå ùéù àéðèøñéí æøéí äîãøéëéí àú äôåìéèé÷àé àå îùøú äöéáåø? "

åîä äîñ÷ðåú ùì øåìðé÷, îä äì÷ç åääîìöåú ìúé÷åï?

äðçú äòáåãä ùì äéîéï äëìëìé äéà ùîâæø öéáåøé úîéã éùøú áòé÷ø àú òöîå - àú äôåìéèé÷àéí åäô÷éãéí.  [ ðëåï îàã! àôéìå øåìðé÷ ÷åìè àú æä!] 

îîùéê øåìðé÷: æàú äðçä ùàé àôùø ì÷áì  [ëìåîø – ðîùéê ìäàîéï áàåèåôéåú, ìà ðñëéí ìøàåú àú äîöéàåú], îùåí ùâí äëìëìðéí äéîðééí áéåúø îáéðéí ùäîâæø äöéáåøé äåà äéçéã ùéëåì ìñô÷ îåöøéí åùéøåúéí öéáåøééí ëîå öáà, îùèøä åçéðåê. 

îä ùééê "öáà îùèøä åçéðåê" ìëàï? ðëåï – äîãéðä öøéëä ìúú áèçåï åäâðä ìàãí (öáà, îùèøä, çå÷éí åîòøëú îùôè) – àú æä ìà éëåìéí ìàøâï àçøú. (òì äçéðåê àôùø ìäúååëç). àáì àéï æä àåîø ùäîãéðä öøéëä ìòùåú îéìéåï ãáøéí ðåñôéí ùäéà òåùä – ðîìéí, úçáåøä, çùîì, îèåñéí (äúò"à) çáøåú îîùìúéåú, áøéàåú, øâåìöéåú áìé ñåó ùì ëåì úçåí ôòåìä áçáøä, åòåã, åòåã.

ëåìí (ëåìì øåìðé÷) øåàéí áãîéåðí áîîùìä (àå áîâæø äöéáåøé) îùäå ëîå àìåäéí. ìôé äù÷ôúí äîîùìä äéà äàáà äâãåì ùìðå, äéà ëåì éëåìä – (ëåì ôâí äéà úú÷ï, ëåì áòéä – úôúåø) äéà éåãòú äëåì åäéà ñåôø çëîä, òåùä äëåì áçåëîä, áéåùø, åáèåá ìá, ìîòï èåáú ëåìí. æàú èòåú. æàú àéãéàìéæöéä, æàú àåèåôéä. àéï îîùìä ëæå. äîîùìä àéðä äàìåäéí. äîîùìä äéà áñê äëåì çáåøä ùì ôåìéèé÷àéí ùìåîéàìéí åîåùçúéí, ùôåòìéí, ÷åãí ëåì ìîòï äàéðèøñéí äàéùééí ùì òöîí. àéï îîùìä àçøú, ìà éëåìä ìäéåú îîùìä àçøú. äîîùìä åäîâæø äöéáåøé äí äâåó äîåùçú îäéñåã ùäéèéá ìúàø øåìðé÷ áîàîøå. ìà éëåì ìäéåú àçøú. æàú äîöéàåú, ìäáãéì îôðèæéåú åîàååééí. øåìðé÷ òöîå àåîø æàú:

"ìëï äâéò äæîï ìäáéï ùäôåìéèé÷àéí, äéùðéí åäçãùéí, îäùîàì åîäéîéï, îäîøëæ åîäùåìééí äí äàçøåðéí ùéñîðå ëéååï çãù." ... ðëåï! àáì àéï ôåìéèé÷àéí àçøéí. ìà éëåìéí ìäéåú àçøéí. æä îä éù.

åìáñåó – äåà ôåðä áúåëçä ëììéú, åîàùéí "àåúðå" – ãäééðå àú ëåìðå, àú "äçáøä äéùøàìéú". äñéôåø äæä ùì  "ëåìðå àùîéí" – æä îúëåï áãå÷ ìäúçî÷ îîñ÷ðåú, îàçøéåú åîùéðåé. äèôåú îåñø îòåøôìåú åøé÷ðéú ðåñç "úñúëìå áîøàä" ìà îåáéìåú ìùåí î÷åí.

äîîùìä îåøëáú, áäëøç, îîåùçúéí åùìåîéàìéí ùøåãôéí àéðèøñéí àéùééí. ìà éëåì ìäéåú àçøú. äîñ÷ðä éëåìä ìäéåú ø÷ àçú: äîîùìä àéðä îñåâìú ìáöò àú ëåì îä ùàðå äééðå øåöéí ùúòùä. òìéðå ìäëéø áîâáìåú, ìúú çåôù îøáé  ìàðùéí ìôòåì ììà úìåú àå ñééâéí îöã äîîùìä. òìéðå ìäâáéì àú úçåîé äôòéìåú äîîùìúéú ìîéðéîåí ääëøçé – áéèçåï, îùèøä, áúé îùôè, çå÷éí.

äãáø ìà îúééùá òí äàéãéàåìåâéä ùì øåìðé÷ (åîøáéú äàðùéí áéùøàì), åäí îîùéëéí ìçìåí òì àåèåôéä, òì àáà èåá åîéèéá, ìîòìä, áîîùìä, ùéé÷ç àåúðå áéã, åéëååï àú çééðå, éñô÷ àú öøëéðå, åéôèåø àåúðå îàçøéåú, îîàîõ åîñëðåú ä÷éåí. äí îîùéëéí ìçéåú áòåìí ùì çìåîåú ìà îöéàåúééí.

éò÷á

îòøëåú öéáåøéåú-îîùìúéåú ÷ùä ìðäì – ëîòè áìúé àôùøé. îòøëåú àìä ùééëåú ì"ëåìðå" ëìåîø, ìà ùééëåú ìàó àçã. àéï "áòì áéú" áøåø åñîëåúé äéëåì ìðäì àú äîòøëú áöåøä èåáä åéòéìä. âøåîéí øáéí áåçùéí ìëàï åìëàï, éù çåñø áäéøåú åîøéáåú òì ñîëåéåú, ëåìí ðìçîéí ðâã ëåìí, åäîòøëú ìà îúðäìú ëìì, ëìåîø îúðäìú áöåøä î÷øéú åëåùìú åìøåá âí îåùçúú, îáæáæú ëñó øá, îáìé ìäùéâ îèøåú çùåáåú åìñô÷ ùéøåúéí ãøåùéí . ëåìðå îëéøéí àú äîòøëåú äàìä – ìîùì: îòøëú äçéðåê, äðîìéí, äøëáåú, çáøú äçùîì, øùåú äùéãåø àå, áîéåçã, îòøëú äáøéàåú.

äãáøéí ðàîøéí àâá îòøëú äáøéàåú äöéáåøéú åãå"ç ååòãú âøîï, àùø ëåðñä ìôðé ëùðä åçöé åäâéùä ëòú àú äãå"ç ùìä. éòì âøîï ðëðñä ìúô÷éã ùøú äáøéàåú ìôðé ëùðä åçöé, àê áî÷åí ìðäì àú îòøëú äáøéàåú äéà ëéðñä ååòãä.

ääéâéåï îçééá ùùø çãù, àùø àéðå îëéø ëìì àú îòøëú äáøéàåú, çééá ìä÷ãéù àåìé çåãù ììéîåã àéðèðñéáé åéñåãé ùì äîòøëú, áòæøú îðë"ì îåîçä áúçåí, åòåã ùðéí àå ùìåùä éåòöéí îðåñéí, îðäìé áúé çåìéí àå îðë"ìéí ìùòáø ùì îùøã äáøéàåú (ëåìí âí øåôàéí). àçøé ìéîåã ëæä ðéâùéí ìáéöåò. àí öøéê òåã ú÷öéáéí – ãåøùéí àåúí îäàåöø åîøàù äîîùìä, îòáéøéí àú ääçìèåú äãøåùåú áîîùìä, îùðéí ðäìéí àå ú÷ðåú, îòáéøéí ç÷é÷ä, àí öøéê,  á÷éöåø: îðäìéí àú äîòøëú.

ìà ëëä îúðäìú îòøëú öéáåøéú-ôåìéèéú. äîòøëú äæå, áøàùåú éòì âøîï, îîðä ååòãä øáúé, áú 15 çáøéí, øåáí òåøëé ãéï åëìëìðéí ùàéðí îëéøéí àú îòøëú äáøéàåú åàéï ìäí îåùâ éøå÷ áðåùà. äååòãä éåùáú áîùê éåúø îùðä, î÷ééîú éåúø î 100 éùéáåú, ùåîòú éåúø î 100 òãéí (ëåìì îðäìéí áîòøëú äáøéàåú äîåùáúéí îòáåãúí ìöåøê îúï äòãåú). àç"ë äååòãä òåã òîìä çöé ùðä áøéùåí åðéñåç äîñ÷ðåú äâåøìéåú ùìä, åìáñåó îôøñîú ãå"ç òá ëøñ, ùàéù àéðå ÷åøà. ôøñåí äãå"ç îúøçù éåí àçøé ùäîîùìä äúôèøä åùøú äáøéàåú òæáä àú äúô÷éã. ìå ìà äúôèøä äîîùìä, áååãàé äéå îúòëáéí áðéñåç äîôåøè ùì îñ÷ðåú äååòãä òåã çöé ùðä.

äñåó òí ãå"ç æä éäéä ëîå äñåó ùì ëåì äååòãåú äîîùìúéåú äøáåú (ååòãú èøëèðáøâ, ååòãú éåâá, äååòãä ìùøåú äùéãåø) – äãå"ç ééâðæ åéùëç. áéðúééí, áîùê ùðä åçöé, ìà òåùä äùøä éòì âøîï ùåí ôòåìä ðéäåìéú ùì îîù áîòøëú äáøéàåú – ëé "äòðééï ðîöà áèéôåì äååòãä". ëìåîø – äååòãä äéà úéøåõ ìàé òùééä, àå ìëñ"ú ùì äùøä, àå ìùéúå÷ åäúòìîåú îòùéú îäáòéåú.

äòáåãä áùéèú äååòãåú ðåçä åîúàéîä ìôåìéèé÷àéí. øàùéú äéà îàôùøú ìäí ìáøåç îàçøéåú, îðéäåì îòùé, îòùééä ùì îîù, åìäñúúø îàçåøé äååòãä. äéà îàôùøú ìäí ìäòáéø àú äæîï áúô÷éã, ìéäðåú îäîòîã åäö'åôøéí, áìé ìòùåú ëìåí. äéà âí îàôùøú ìäí ìéäðåú îîåðéèéï åéå÷øä: äùøä âøîï úéæëø ëîé ùä÷éîä åòîãä áøàù ååòãú âøîï. àí éùàìå àåúä ðëãéä: îä òùéú ìîòï îòøëú äáøéàåú äéà úòðä áâàååä: ä÷îúé åðéäìúé àú ååòãú âøîï.

çåõ îæä îéðåé ååòãä îàôùøú ìùøä ìçì÷ â'åáéí åäëðñä öããéú éôä ìî÷åøáéí ôåìéèééí åàçøéí – 15 çáøé äååòãä åòåã òåæøéí åîæëéøéí ìîéðéäí. äôåìéèé÷àéí àåäáéí ìçì÷ ö'åôøéí ëàìä, îëñôé äöéáåø ìî÷åøáéí – òì æä áðåé áñéñ äëåç äôåìéèé ùìäí.

òì äúåëï, àå éåúø ðëåï – çåñø äúåëï – ùì ãå"ç âøîï àëúåá á÷èò ðôøã.

éò÷á

äðä ñéôåø æååòä îäîãåø "äîãéðä äéà äàìåäéí, äéà äëåì éëåì, äéà éåãòú éåúø èåá îîê îä èåá áùáéìê" àå îäîãåø: æååòåú ä÷åì÷èéáéñí. äñéôåø äæä îúøçù ìà áàøõ îæøçéú çùåëä, àå áâï äòãï ä÷åîåðéñèé. äåà îúøçù áàîöò àéøåôä äáåøâðéú, "äúøáåúéú" åäùìååä. äñéôåø îúøçù áùååéõ, åîåáà, áàðâìéú, òì éãé ä BBC. éù ùîáéàéí àú ùååéõ ëãåâîä ìàøõ çåôùéú éåúø îäøâéì - àú æä òùéí àðùéí ùéåãòéí îòè îàã òì ùååéõ.

äñéôåø ôùåè. äçì áòøê á 1850, åòã ëîòè 1970 ðäâå ùøåúé äøååçä áùååéõ ìäåöéà, áëåç, éìãéí òðééí îîùôçúí, åìîñåø àåúí ìîùôçåú àåîðåú, áëôøéí. äîùôçåú äàåîðåú äùúîùå áéìãéí ëòáãéí åäòáéãå àåúí áôøê áùãåú, äéëå àåúí, äúòììå áäí, äøòéáå àåúí åîðòå îäí èéôåì øôåàé. äéìãéí ðì÷çå, áëåç, îîùôçåú òðéåú, îùôçåú äøåñåú åçã äåøéåú. ùøåúé äøååçä (ùì äîãéðä) øàå ìòöîí æëåú åçåáä ì"èôì" áéìãéí àìä áìé ìäúçùá ëìì áøöåðí ùì äéìãéí àå äåøéäí. ìéìãéí åääåøéí àéï æëåéåú áî÷åí ùäîãéðä äéà äàìåäéí - ìîãéðä éù æëåú ìòùåú ëøàåú òéðéä. 

äîùôçåú äàåîðåú, áëôøéí, ðéöìå àú äéìãéí ëëåç òáåãä æåì, áòéãï ùäç÷ìàåú äúðäìä áòáåãú ëôééí, åìà äéä òãééï îéëåï, åáòéãï ùùååéõ äééúä îãéðä òðééä òãééï (äéåí äéà äòùéøä áéåúø áúáì). àú ëåì äôøèéí äîãäéîéí òì ääúòììåú áéìãéí áçñåú äîãéðä îåîìõ ì÷øåà áëúáä. îòøéëéí ùäéå îàåú àìôéí ùì éìãéí ëàìä. 

äéåí ùååéõ, ëîãéðä äáéòä çøèä, åéù çáø ôøìîðè ùîðñä ìäùéâ ôéöåééí òáåø ë 10 àìôéí éìãéí ëàìä ùòãééï áçééí. éù âí îåæéàåï ùîúòã àú äúåôòä, åàøëéåï, áå äùååéöøéí äîñåãøéí (äé÷éí) îçæé÷éí úé÷ ìëåì éìã, åòëùéå äéå îåëðéí àôéìå ìçùåó àåúí.

ñîëåéåú éúø áéãé äîãéðä æä ãáø îàã îñåëï. äæååòåú äâãåìåú áéåúø îúøçùåú ëàùø äîãéðä øåîñú àú æëåéåú äôøè.

éò÷á

àí ëáø îãáøéí òì çåøáåú - äðä ñøèåï îàìó òì çåøáåú äòéø ãèøåéè. æå äòéø ùðçøáä òì éãé äàéâåãéí äî÷öåòééí, ùäáøéçå àú úòùééú äîëåðéåú ìî÷åîåú àçøéí. æå äòéø ùàåëìåñééúä éøãä îë 2 îéìéåï ìîéìéåï, äòéø ùôùèä àú äøâì. äúîåðåú ùì äùëåðåú åäáðééðéí äøé÷éí îùøåú àååéøä ùì ñåó äòåìí.

éò÷á

ááøæéì ùåìèú îàæ 2003 îîùìä ùì ùîàì-îøëæ. øàùéú äéä äðùéà ìåìä (àéâðöéå ãä ñéìáä) áéï äùðéí 2003-10, åòëùéå äðùéàä åéìîä øåñó, áú çñåúå ùì ìåìä. ìåìä äéä ôòéì áàéâåãéí äî÷öåòééí ááøæéì (îùäå ëîå òîéø ôøõ ùìðå) ìôðé ùðáçø ìðùéà. äåà äéä ðùéà åôåìøé, åãé ñáéø, áæîðå ùéâùâä áøæéì åðäðúä îöîéçä ëìëìéú àãéøä - ìà ëåì ëê áæëåú ìåìä ëîå áæëåú äáåòä äëìëìéú äòåìîéú åòìééú äîçéøéí äëììéú ùì ñçåøåú áñéñéåú ëîå îçöáéí åúáåàåú - àåúï îééöøú áøæéì. ìæëåúå ùì ìåìä éàîø ùäåà ð÷è áîãéðéåú ñáéøä, ëìåîø, ìà àõ ìäøåñ àú äùéâùåâ òí öòãéí àéãàåìåâééí-ôåôåìéñèééí. äåà äðéç ìëìëìä ìæøåí. îàæ äîùáø äòåìîé îâîâîú äëìëìä äáøæéìàéú åöåîçú á÷öá ÷èï, ùìà ëåì ëê îñôé÷ ëãé ìçìõ àú äàåëìåñéä äàãéøä îäòåðé äàãéø áå øåáä ùøåé.

àáì, îîùìåú ùîàì (åâí ôåìéèé÷àéí îäéîéï) àåäáéí ôøåé÷èéí âøðãéåæééí, âãåìéí åé÷øéí, îîåîðéí òì éãé äîîùìä, ùìà úîéã ðçåöéí àå îåòéìéí. ôøå÷éè ëæä îàãéø åîðöéç àú äúäéìä ùì äðùéà, îñô÷ îùøåú ùîðåú ìëåì î÷åøáéå äôåìéèééí, åäøáä äæãîðåú ìëñó ÷ì ìéæîéí î÷åøáéí ôåìéèéú ìùìèåï. âí äøáä äæãîðåéåú ìùçéúåú. äòé÷ø - äí îîåîðéí îëñó ÷ì, ëñó îîùìúé, ëñó ùì àçøéí.

äîàîø äáà, áðéå éåø÷ èééîñ îñôø òì îñôø ôøåé÷èéí ëàìä ùòìå îéìéàøãé ãåìøéí, åðæðçå åäôëå ìôéìéí ìáðéí - àå ôéìéí ùçåøéí. (ôéì ìáï æä îáðä âãåì ùäåùìí, àê àéï áå öåøê åùéîåù, ôéì ùçåø äåà îáðä âãåì ùáðééúå äåôñ÷ä áàîöò, åäåà òåîã ëâøåèàä äîäååä îôâò åéæéàìé åúáøåàúé).

áúîåðä äæå øåàéí âùø äùééê ìîñéìú áøæì áú 1600 ÷"î ùáðééúä äçìä áùðú 2006, äéà äééúä îúåëððú ìäñúééí á 2010, åìòìåú 1.6 îéìéàøã ãåìø. äéåí äéà ëáø òìúä 3.2 îéìéàøã (ëôåì) åúàøéê äñéåí äîùåòø äåà 2016, àáì àéù ìà îàéï ùäéà úñúééí àé ôòí àå úâéò ìôòåì. ÷èòéí øáéí, ëîå äâùø ùáúîåðä, ðæðçå, åäôëå ììçí òáåø âåðáé îúëåú. ëåì äôøåé÷è îåîï òì éãé äáð÷ äîîùìúé.

áúîåðä äæå øåàéí àú ôøåé÷è äøëáú äúçúéú áñìáãåø, áøæéì, ùäçì ìôðé 10 ùðéí, àê ðæðç. îæëéø ÷öú àú øëáú äúçúéú ùì ú"à.

éù òåã ôøåé÷èéí - ëîå îåæéàåï ìçééæøéí ùðæðç, ôàø÷éí ùðæðçå àçøé äù÷òåú àãéøåú, åòåã...

ìåìä îöãé÷ àú äôøåé÷èéí áàåîøå ùäí ñéô÷å î÷åîåú òáåãä, åäéåå úîøéõ ìëìëìä. àéê ðéúï ìäöãé÷, áàåôï äâéåðé, ùøéôú ëñó òì âøåèàåú ùàéï áäï ùéîåù - ðùâá îáéðúé, ìîøåú ùàðé éåãò ùéù äøáä àðùéí åâí ëìëìðéí (ôåì ÷øåâîï) ùîàîéðéí áãáøéí ëàìä. ëåì æä àåôééðé ìôøåé÷èéí îîùìúééí, äðòùéí îîðéòéí ôåìéèééí åâí îîðéòéí ùì øãéôú áöò ùì ôåìéèé÷àéí.

ëàï úîöàå òåã ñéôåø ùì âùø ùðæðç, ùîåáéì ìùåí î÷åí, åäéä àîåø ìäéåú çì÷ îëáéù âãåì, ùáðééúå äçìä åðæðçä. éù ááøæéì îàåú ôøåé÷èéí ëàìä, ùðæðçå, àéù àéðå éåãò ëîä, áøæéì îãéðä âãåìä... äëúá îàùéí áäô÷øåú àú îîùìåú äâðøàìéí ùùìèå ìôðé ìåìä ãä ñéìáä. ááøæéì, ìà çùåá îé ùåìè, éîéï àå ùîàì, ãé÷èèåøä àå ãîå÷øèéä, äáøã÷ çåââ.

éò÷á

æåäé äëåúøú äñðñöéåðéú ùì îàîø á"ëìëìéñè" äîðúç àú îöá äáð÷éí (åäëìëìä áëìì) áàéøåôä, åäîáéàä ãáøéí ùì ëîä ëìëìðéí îåîçéí áòìé ùí.

äñéôåø ôùåè: ìáð÷éí áàéøåôä çùéôä ìàùøàé îôå÷ô÷. çì÷ âãåì îäàùøàé äæä ðéúï ìîãéðåú äòðéåú éåúø áòåìí, ëîå çùéôä ìãøåí àîøé÷ä ùì áð÷éí ñôøãéí åôåøèåâìééí, ìàñéä - ùì áð÷éí àðâìéí, åìîãéðåú îæøç àéøåôä ùì áð÷éí âøîðéí åàåñèøééí. ñô÷ âãåì àí çåáåú àìä éåçæøå.

áðåñó çùåôéí äáð÷éí ìçåáåú ùì îãéðåú çìùåú áàéøåôä òöîä - ëîå ñôøã, ôåøèåâì, àéèìéä åéååï. âí àìä ìà ðøàä àéê éöìéçå ìäçæéø çåáåú. äï ëåì äæîï îîçæøéí àú äçåá ùìäí åäçåá äåìê åèåôç ëîå ëãåø ùìâ.

áòéä ùìéùéú äéà äðâæøåú. ëê ìîùì çùåôéí áð÷éí âãåìéí, ëîå äáð÷ äâøîðé äòð÷, ãåéèùä áð÷, ìäù÷òåú áðâæøåú áñëåîé òú÷ ùì 55 èøéìéàøã àéøå, ñëåí äâãåì îäúì"â ùì ëåì äòåìí ëåìå. àó àçã ìà îáéï îä æä áãéå÷ äðâæøåú äàìä, åàéê æä òåáã, àáì ìëåìí áøåø ùæä òìåì ìäúôåöõ ëåì øâò.

òåã îñôø äîàîø àéê äòñ÷ òåáã: äáð÷ äîøëæé äàéøåôé îòîéã ìøùåú äáð÷éí àùøàé îàã æåì (áøéáéú ùì çöé àçåæ òã àçåæ), ëãé "ìúîøõ àú äëìëìä". äáð÷éí ÷åðéí àâ"ç ùì éååï åàéèìéä, äîðéá 5 - 5.5% úùåàä - åøåùîéí àú ääôøù ëøååç áîàæðéäí. áî÷åí ìäù÷éò áòñ÷éí éöøðééí, äéåöøéí öîéçä ëìëìéú îù÷éòéí áîîùìåú. àìà ùáøåø ùâéìâåì äçåá äîîùìúé àéðå àôùøé ìðöç, åîúé ùäåà éáåà ä"âéìåç äâãåì", åëåìí çåùùéí îäúôåööåú àå äúîåèèåú ôúàåîéú åáìúé îáå÷øú.

îàéôä éù ìáð÷ äàéøåôé äîøëæé ëñó ìäòîéã àùøàé æåì ìøùåú äáð÷éí? ðéçùúí. àéï ìå. äåà îãôéñ ëñó. äãôñú ëñó ðçùáú ìîéìä âñä, àáì ëåì äëìëìä äòåìîéú áðåééä òì æä ëáø ëîä òùåøéí. ëîåáï, àéï îãôéñéí îîù ùèøåú ëñó îðééø, äòåìí äú÷ãí. äéåí éåöøéí àùøàé éù îàéï òì éãé øéùåîéí áîçùáéí.

áàøä"á äáð÷ äîøëæé (äôãøì øæøá) ÷åðä éùéøåú àâ"ç ùì îîùìú àøä"á áàåúä ùéèä - ùéèä ùì éöéøú àùøàé ùôòí ÷øàå ìæä äãôñú ëñó åäéåí ÷åøàéí ìæä "äøçáä ëîåúéú" Quantitative easing  (àáì æä àåúå ãáø). îîùìú àøä"á - éù ìä àéðñåó ëñó äòåîã ìøùåúä, áæëåú ääøçáä äëîåúéú ùì äáð÷ äîøëæé. áàéøåôä, äáð÷ äîøëæé îòãéó ìúòì àú äàùøàé ãøê äáð÷éí, äîùîùéí îúååê ðåñó áéï äáð÷ äîøëæé ìîîùìåú, åîøååéçéí áãøê øååçéí ðàéí (òì äðééø), òì çùáåï äëñó äîåãôñ.

àæ - äáð÷ äîøëæé îöéì àú äáð÷éí áàîöòåú ëñó éù îàéï, äáð÷éí àú äîîùìåú 0ò"é ÷ðééú àâ"ç îîùìúé) åëàùø äáð÷éí áöøåú (åîøáéú äáð÷éí áàéøåôä áöøåú) äîîùìåú "îöéìåú" àú äáð÷éí... 

áðåñó éùðí äøâåìèåøéí äîîùìúééí ùì äáð÷àåú... àìä äí äàðùéí ùòìéäí äèìðå àú äîùéîä ìîðåò ÷øéñú áð÷éí... äí àìä äéåæîéí àú ëåì îòâì ä÷ñîéí äæä, åáðåñó àéðí îáéðéí îîù îä äáð÷éí òåùéí, áééçåã áúçåí äðâæøéí. áð÷éí îçåéáéí, úîéã, òì éãé øâåìèåøéí ìäçæé÷ çì÷ îääåï ëøæøáä ìçåáåú îñåô÷éí. àáì äøâåìèåøéí äîîùìúééí äèåáéí ÷áòå ùòáåø äù÷òä áàâ"ç îîùìúé àéï öåøê ìäçæé÷ øæøáåú, ëé æå äù÷òä áìé ñéëåï... àæ âí øæøáåú àéï.

äîòøëú äëìëìéú äòåìîéú, äîáåññú òì áð÷éí îøëæééí îîùìúééí åîòøëú áð÷àåú îðåäìú òì éãé øâåìöéä îîùìúéú ëáãä éöøä îôìöú ðåøàéú ùòìåìä ìäúôåöõ ëåì øâò. ëåì æä áâìì ùäîîùìåú ìà ðåúðåú ìáð÷éí ìéôåì òåã ëùäí ÷èðéí. îé ùîñåâì ìðäì äëé èåá îòøëú áð÷àåú äí áð÷éí ôøèééí, ùîúðäìéí úçú ôçã îúîéã îôðé ÷øéñä åôùéèú øâì. îùäåñø äôçã äæä, åäîîùìåú îáèéçåú "äöìú äáð÷éí", öåîçéí äáð÷éí ìîîãéí îôìöúééí (âãåìéí îëãé ìéôåì), îðåäìéí òì éãé ô÷éãéí ùìà àëôú ìäí àí äáð÷ ðåôì àå ìà àå îåöì òì éãé äîîùìä, åàéï ìäí ùåí îåèéáöéä ìðäì áð÷ áàçøàéåú åæäéøåú, åâí ìà ùåí éëåìú. äàîåðä áùéèä ùì ðéäåì îøëæé áàîöòåú øâåìèåøéí îîùìúééí, áòìé çåëîä åëåç àéðñåôé äéà àîåðä òéååøú áãáøéí ùìà ÷ééîéí.

éò÷á

äùðä îöééðéí 100 ùðä ìôøåõ îìçîú äòåìí äøàùåðä. äòéúåðåú äòåìîéú îúçéìä ìäéåú îìàä áñéôåøéí òìéä. äéåú åæä ðåùà ùîòðééï àåúé, àðé âí îìà ñéôåøéí (øàå ä÷èò ä÷åãí òì â'åï îåðàù).

ä BBC îôøñí îàîø: 10 îéúåñéí òì îìçîú äòåìí äøàùåðä. äðä äîéúåñéí åäðéôåõ ùìäí (áùáéì îä éù îéúåñéí - àí ìà áùáéì ìðôõ?).

1. æä äéä äñéëñåê äëé ò÷á îãí òã àæ. ìà ðëåï. ë îòì 700 àìó çééìéí áøéèééí ðäøâå, îòì ì 17 îéìéåï çééìéí åàæøçéí áëåì äàøöåú. áéçñ ìàåëìåñééä - äàáéãåú äéå ôçåú î 2% îàåëìåñééú áøéèðéä. áîìçîú äàæøçéí ùì áøéèðéä, áàîöò äîàä ä 17, ðäøâå ë 4% îäàåëìåñééä àæ.

2. îøáéú äçééìéí ðôâòå. ø÷ ë 11.5% îäçééìéí äáøéèééí ðôâòå, áîìçîú ÷øéí (1853-56) äéä àçåæ âáåä éåúø ùì àáéãåú.

3.çééìéí çéå áçôéøåú áîùê ùðéí, áúðàéí âøåòéí. ìà ðëåï. äéå ñááéí, çééìéí äåöáå ë 10 éîéí áúòìåú áçæéú, å 20 éîéí áîçðåú áòåøó, åàéìå áúòìú ä÷å ùøàùåï áçæéú (äîñåëðú áéåúø) áãøê ëìì ìà ùäå éåúø îéåí àçã øöåó.

4. ôùåèé äòí (äçééìéí äôùåèéí) ñáìå äëé äøáä, äàöéìéí ìà ðôâòå. ø÷ ë 12% îäçééìéí ðôâòå, ìòåîú ë 17% îä÷öéðéí (ùäéå îäîòîãåú äâáåäéí) ä÷öéðéí äåáéìå àú ääú÷ôåú åñôâå äøáä àáãåú, âí äâðøìéí áé÷øå ëîòè éåí-éåí áçæéú. øáéí îøàùé äàåîä, áéðéäí øàù äîîùìä, àéáãå áðéí åàçéí áîìçîä.

5. áîìçîä æå ðìçîå àøéåú úçú äðäâä ùì çîåøéí. äàîøä îúéçñú ìàåîõ äìá ùì äçééìéí (äàøéåú) ìòåîú àæìú äéã ùì äâðøìéí (äçîåøéí). ä BBC àåîø - ìà ðëåï. ðëåï äåà (ìãòúé) ùîøáéú äâðøìéí ìà äöèééðå. ë 200 âðøìéí ðäøâå àå ðôìå áùáé áîìçîä. ìáñåó - äùëéìå äâðøìéí äáøéèééí ìäúàéí òöîí ìúðàéí äçãùéí åìäåáéì ìðöåï (àåîø ä BBC). àðé ìà áèåç... äâðøì äâãåì îëåìí äéä éäåãé-àåñèøìé îîåöà âøîðé, åìà áøéèé.

6. áâìéôåìé ðìçîå áòé÷ø ðéå-æéìðãéí åàñèøìéí. ìà ðëåï. äáøéèéí àéáãå ôé 4 çééìéí îàðæ"÷ (àåñèøìéí åðéå æìðãéí). âí ìöøôúéí äéå éåúø çééìéí. (åâí àðå úøîðå îùäå: âãåã ðäâé äôøãåú òí éåñó èøåîôìãåø).

7. äè÷èé÷èú äöáàéåú ìà äùúðå ìîøåú äëùìåðåú (ìà ìîãå ì÷çéí). ìà ðëåï - àåîø ä BBC - ùéðåééí äúøçùå á÷öá îñçøø. äèð÷éí ôåúçå ìøàùåðä, äîèåñéí ùåôøå, åëå'. 

8.àó àçã ìà ðéöç. æä ëîåáï ìà ðëåï, îáçéðä ôåøîìéú. áðåú äáøéú ðéöçå, äâøîðéí ðëðòå. äðëåï äåà ùìîøåú äðöçåï, áðåú äáøéú - áøéèðéä åöøôú, ðôâòå îàã ÷ùä åàéáãå äøáä îëåçï. 

9.äñëí ååøñàé (ùàîåø äéä ìäñãéø àú àéøåôä ùìàçø äîìçîä) äéä ÷ùåç àå àëæøé îãé ëìôé äâøîðéí - ãáø ùäåáéì ìîìçîú äòåìí äùðééä. æä ìà ðëåï. äñëí ååøñàé äéä ôçåú çîåø, àëæø àå ÷ùä îäñëîéí àçøéí, ìîùì æä ùäèéìå äâøîðéí òì äöøôúéí àçøé äîìçîä á 1870. äîéúåñ òì ääñëí äàëæø ðåöì òì éãé äéèìø ëãé ìòìåú ìùìèåï. àáì äãòä äæå äåôöä òì éãé â'åï îééðøã ÷ééðñ, ëìëìï áøéèé îôåøñí. ìãòúé - äñëí ååøñàé äéä ÷ì îãé, äñëí çîåø éåúø, ëîå ôéøå÷ âøîðéä ìîãéðåú ÷èðåú (ëôé ùäéä òã 1870), äéä éëåì, àåìé, ìîðåò àú îìçä"ò äùðééä.

10.ëåìí ùðàå àú äîìçîä. ìà ðëåï. çééìéí øáéí ðäðå ãåå÷à. ìà ëåìí ùéøúå áçæéú, àå ìà ùéøúå äøáä áçæéú, ëåìí ÷éáìå îùëåøåú éôåú, åàåëì èåá, åçéå çééí éåúø èåáéí îàùø áàæøçåú. åäééúé îöééï ùá 1914, ìôðé ùäæååòä äúøçùä, äúâééñå îøáéú äçééìéí áäúìäáåú ìîìçîä, áëåì äàøöåú (àðâìéä, öøôú åâøîðéä ìôçåú).

éò÷á

äáøéçä àéðä î÷åáä àå öôåï ÷åøéàä, àìà îöøôú.

éåúø åéåúø àðùé òñ÷éí åáòìé î÷öåò (ëìåîø - àðùéí îáåññéí àå òùéøéí) áåøçéí îöøôú áâìì îãéðéåúä äñåöéàìéñèéú, äîéñåé äâáåä åàååéøú äùðàä ìòùéøéí åìòñ÷éí. àðùéí òåæáéí ìàðâìéä, àøöåú àéøåôä àçøåú àå àôéìå ñéï àå ååéèðàí (ååéèðàí äééúä çì÷ îäàéîôøéä äöøôúéú ôòí, åéù ùí ãåáøé öøôúéú øáéí). ñ÷ø ãòú ÷äì äøàä ù 70% îäöøôúéí çåùáéí ùäîéñåé áàøöí âáåä îãé, å 80% çåùáéí ùäîãéðéåú äëìëìéú ùì äîîùìä àéðä èåáä. áöøôú äåèìå 84 îéñéí çãùéí áùðúééí äàçøåðåú, åàçåæ äîéñéí îäúì"â òìä î 42 ì 46.3 îàæ 2009.

äðùéà äñåöéàìéñèé, äåìðã, äáèéç ìéöåø 60 àìó îùøåú ìîåøéí, å 150 àìó îùøåú çãùåú áùøåú äöéáåøé, ëãé ì÷ìåè àú äîåáèìéí, àáì ìà äöéò î÷åøåú îéîåï. ääåöàä äîîùìúéú áöøôú äéà òëùéå 57% îäúì"â (ìòåîú 46.3% - äëðñä - ëìåîø ääôøù äåà äâøòåï). îéñéí çãùéí îåèìéí çãùåú ìá÷øéí, àáì ìà ëåì äîéñéí ùîèéìéí ðâáéí áñåó, ãáø äéåöø àååéøä ùì áéìáåì åçåñø ååãàåú.

ëëä ìîùì, äëøéæ äåìðã òì îñ òùéøéí, îñ áùéòåø 75% òì äëðñåú îòì îéìéåï àéøå ìçåãù. äîñ äåèì, åáåèì òì éãé áâ"õ, åäåèì îçãù àáì ìà àåùø òãééï, åâí ùéòåøå ìà áøåø. àáì äãéáåøéí òì äîñ, åäùðàä äàéùéú ùäåìðã çù ëìôé äòùéøéí, åàéðå îñúéø, éöøå àååéøä òëåøä, åäòùéøéí ôùåè áåøçéí áäîåðéäí åîðôçéí àú îçéøé äãéøåú ááøéèðéä àå ñôøã. "àðùéí ìà àåäáéí ìîúéçñéí àìéäí ëôåùòéí ø÷ áâìì ùäöìéçå áçééí" àîø áð÷àé ùäòúé÷ îâåøéå ììåðãåï. "çåñø äååãàåú áðåùà äîéñåé ìà îàôùø ìôúç òñ÷éí, àéðê îñåâì ìçùá àú äòìåéåú ùìê àå ùì ì÷åçåúéê, àéðê îñåâì ìùëåø òåáãéí àå ìôèø àåúí. áîöá ëæä ÷ùä ìòùåú òñ÷éí".

ëëä äôëä ôøéñ ìòéø îúä, ìîåæéàåï àçã òð÷, ùçñø àú äøåç äãéðîéú ùì äôéúåç. àçã îëåì àøáò ñèåãðèéí îëøéæ òì øöåðå ìäâø åìòáåã áàøõ àçøú, áéï äñèåãðèéí ìî÷öåòåú îáå÷ùéí äàçåæ äæä äåà 80-90% - ëìåîø - éù áøéçú îåçåú. äöòéøéí äùàôúðééí çåùùéí ùìà ðéúï ìäöìéç áöøôú. ëëä ðåöøå ùúé ÷áåöåú ùåðåú áéï äöòéøéí - äùàôúðéí, àåìé ùìéù, ìîãå àðâìéú, åøåöéí ìòáåã áçå"ì àå áçáøä öøôúéú øá ìàåîéú ùòåùä îøáéú ôòéìåúä áçå"ì. äùàø, 2/3 îäöòéøéí, øåöéí ø÷ ìùøåã, âøéí òí ääåøéí, åîçôùéí òáåãä áùøåú äöéáåøé, òáåãä ùìà îùìîú îùëåøåú âáåäåú àáì äéà áèåçä ìëåì äçééí, åìà ãåøùú îàîõ âãåì.

ääáãì áéï öøôú åâøîðéä äåà, ùáâøîðéä, øàù äîîùìä äñåöéàìéñèé, âøäøã ùøåãø, äåøéã (áæîðå) àú îñ äçáøåú î 51.6 ì 30% (áöøôú, äéåí äåà 38% , äëé âáåä áàéøåôä). ëëä äåà éöø úðåôä òéñ÷éú ùäáéàä ìéøéãú äàáèìä î 10 ì 7%. äàáèìä áöøôú äéà 11%.

äàéâåãéí äî÷öåòééí áöøôú çæ÷éí îàã îëåç äçå÷éí ä÷ééîéí, ìîøåú ùø÷ àçåæ ÷èï ùì äòåáãéí îàåâã. äí øåàéí àú ééòåãí áùîéøú äñèèå ÷åå åîðéòú ëåì ùéðåé. äí äôëå àú äôéèåøéí ìãáø áìúé àôùøé, åâøîå áëê ìòñ÷éí áöøôú ìäéîðò îìùëåø òåáãéí çãùéí, îä âí ùäîéñéí äñåöéàìééí òì ëåì òåáã îâéòéí ìùéòåø 70% (úåñôú äòìåú ìîòáéã îòáø ìîùëåøú äîùåìîú ìòåáã).

òã ùðú 2000 äéå äîôòìéí äöøôúééí úçøåúééí, åáøîä òåìîéú èåáä. àáì àæ çå÷÷ä îîùìä ñåöéàìéñèéú áøàùåú ìéåðì â'åñôï àú çå÷ ùáåò äòáåãä áï 35 ùòåú, åâí äåøéãä àú âéì äôðñéä, áðéâåã ìîâîåú ãîåâøôéåú ùì äàøëú úåçìú äçééí. äãáø âøí ìòìééä âãåìä áäåöàåú, åìëï áéøéãä áúçøåúéåú ùì äîù÷ äöøôúé. ääù÷òä áòñ÷éí ÷èðä àå ÷ôàä. âí äúùúéåú äîôåøñîåú ùì öøôú, ëîå äøëáåú äîäéøåú àå øùú äú÷ùåøú, îúééùðåú åàéðï áøîú úçæå÷ä ðàåúä.

ëåì äðñéåðåú ìú÷ï àú äîöá, ìäòìåú àú âéì äôøéùä, ìòùåú øôåøîä áôðñéåú åìäòîéãï òì áñéñ ëìëìé äâéåðé, àå ìøñï àú çå÷é äòáåãä - ðëùìå. âí îîùìåú "éîéï" ëîå îîùìú ùéø÷-æ'åôøä àå îîùìåú úçú äðùéà ñø÷åæé ìà äöìéçå ìäòáéø ëîòè ùå øôåøîä. äøåç äîàø÷ñéñèéú åäàéãéàåìåâéä äñåöéàìéñèéú îåùøùéí òîå÷ áöéáåø äöøôúé. ëåì ðñéåï ìøôåøîä âåøí ìâì àìéí ùì ùáéúåú åäôâðåú, åñéìå÷ ä"îòéæéí" îîùøåúéäí ááçéøåú.

áðåñó ìàìä, áåøçéí äéäåãéí îöøôú áùì âì äàðèéùîéåú äàìéîä ùôùè ùí. ëîåáï, äàìéîåú, ä÷ùåøä ìäîåðé äîäâøéí, àôøé÷àéí àå òøáéí àå ùðéäí, äéà áòéä ðåñôú ùôåâòú áàéëåú äçééí áöøôú.

ðøàä àí ëï ùöøôú ðéöáú ùåá, ëçìåõ áøàù äîçðä, áúäìéê äãøãøåú ùì äîòøá àì äã÷ãðöéä åäòåðé.

éò÷á

"îáçéðä çå÷éú àúä îú", äñáéø äùåôè ìãåðìã îéìø, ááéú îùôè áàåäéå áàøä"á. äðä ñéôåø äî÷øä. ãåðìã îéìø ðòìí îáéúå ìôðé éåúø î 20 ùðä, åäùàéø àçøéå àéùä åùúé áðåú. àçøé ëîä ùðéí ììà ñéîðé çééí îöéãå, ôðúä äàéùä ìáéèåç äìàåîé áá÷ùä ì÷áì ñéåò áãîé îæåðåú. ëãé ì÷áì ñéåò, äçå÷ îçééá ùäàá éåëøæ ëîú. àëï, ùåôè äëøéæ òìéå ëîú, áùðú 1994. ãåðìã îéìø äéä àì÷åäåìéñè åçñø áéú, åäúâìâì îî÷åí ìî÷åí åçé îòáåãåú îæãîðåú.

äùðä äåà áé÷ù ìäåöéà øùéåï ðäéâä, ìöåøê òáåãúå, åìäøùí îçãù ìáéèåç äìàåîé. ááéèåç äìàåîé ñéøáå ìøùåí àåúå áèòðä ùäåà îú øùîéú. äåà ôðä ìáéú äîùôè - àê äùåôè ôñ÷ ùäçå÷ ìà îàôùø ìáèì äëøæú îú àçøé éåúø î 3 ùðéí... àé ìëê, àîø äùåôè, àúä òãééï îú. àåìé äîöá àáñåøãé, àîø äùåôè, àáì æä äçå÷, àéï ìé àôùøåú ìôñå÷ àçøú. ùéùðå àú äçå÷, äöéò äùåôè.

àéùúå, àçåú áî÷öåòä, ùìà òåáãú áâìì ñéáåú áøéàåú, ðéùàä áéðúééí, ùðéú, ìáï àãí àçø ùùîå âí ëï îéìø. àéùúå äúðâãä ááéú äîùôè ìáéèåì äëøæú äîååú ùì îéìø äøàùåï, ëé ôçãä ùáî÷øä æä éèòï äáéèåç äìàåîé ùäéà ÷éáìä ÷éöáàåú áèòðåú ùååà åéãøåù îîðä ìäçæéø àú äëñó. äéà âí òìåìä ìäéåú ðàùîú ááéâîéä, àáì áòéä æå äôøéòä ìä ôçåú îáòéú äçæøú äëñó.

áéðúééí ìà éëåì îéìø, áï ä 61, ìäùéâ øùéåï ðäéâä åòáåãä ÷áåòä. ëùéâéò ìâéì 65, ëðøàä ìà éåëì ì÷áì ÷öáú æ÷ðä îáéèåç ìàåîé, åâí ìà èéôåì øôåàé áîñâøú îãé÷ø (áéèåç áøéàåú îîùìúé çéðí ìëåì áðé 65 åîòìä). äòöä ùì äùåôè ìîéìø: úâéù òøòåø, àå úôðä ìáéú äîùôè ùì äáéèåç äìàåîé. àåìé ùåôè àçø éôñå÷ àçøú. äáòéä äéà ùìîéìø àéï ëñó òáåø òåøëé ãéï, åñô÷ àí éâéù òøòåø.

úé÷"å.

éò÷á

ðäâé ä÷èøéí äçìéèå ìùáåú úåê öéôöåó òì ëåì äðäìéí åäçå÷éí åäöååéí ùì áúé äîùôè.

æå äæãîðåú ôæ ìòùåú ÷öú ñãø áéçñé äòáåãä åìäôñé÷ àú ääô÷øåú äæàú, áä ÷áåöåú ìçõ ùì òåáãéí (ëáéëåì) îôøéí àú äçå÷ àáì ðäðéí îçñéðåú "ôåòìéú".

àéï éåúø çñéðåú îéåçãú ìîôéøé çå÷ åöååéí ùì áúé îùôè... öøéê ìäôñé÷ àú äôèôèú åìòáåø ìîòùéí.

îé ùîôø àú äçå÷ öøéê ìäéòðù. äîéðéîåí äåà ôéèåøéï. éôåèøå ìàìúø 40 äðäâéí äàìä, åìöîéúåú - ëìåîø ééàñø òìéäí ìäéåú àé ôòí îåòñ÷éí áøëáú éùøàì. àç"ë ðéúï âí ìäèéì òìéäí ÷ðñåú àå îàñø òì áéæåé áéú äîùôè. àáì - ÷åãí ëåì ìôèø.

æå äæãîðåú ìîîùìä ìäåëéç øöéðåú áðñéåðä ìäðäéâ øôåøîåú ùéùçøøå àú ðëñé äîãéðä îéãé ÷áåöåú ìçõ ùäùúìèå òìéäí åâåáåú îäöéáåø "ãîé çñåú" - ëìåîø äèáåú îôìéâåú úåê àéåí îúîéã ùì ùéîåù áëåç (ëåç äùáéúä).

äîãéðä øåöä åöøéëä, àå îîù çééáú, ìäðäéâ øôåøîåú îøçé÷åú ìëú áçáøú äçùîì, áðîìéí, áøùåú ùãåú äúòåôä åòåã çáøåú îîùìúéåú. äéà ìà úöìéç ìòùåú ëåìåí, àí ìà úìçí áðçéùåú ðâã äîàôéä ùì äååòãéí. äòáøú çå÷éí ëàìä àå àçøéí áëðñú ìà úòæåø, äí îöôöôéí òì çå÷éí åçåæéí, åøàéðå æàú ëáø áçáøú äçùîì åáøùåú äðîìéí.

øëáú éùøàì æä î÷åí èåá ìäúçéì áå åìäøàåú ðçéùåú, åìäøàåú ãåâîä, åìäúçéì áúäìéê çéìåõ äîãéðä îùòáåã ìååòãéí âãåìéí åòùéøéí.

éò÷á

úåñôú: äðäâéí èåòðéí ùúðàé òáåãúí ÷ùéí åáìúé ñáéøéí. æå ñéáä èåáä ìäúôèø. àéù àéðå éëåì ìäëøéç àãí ìòáåã áúðàéí ùàéðí ìøåçå. æå ìà ñéáä ìèòåï èòðú ù÷ø "àðé çåìä". æéåó úòåãú îçìä, ìáã, äéà òéìä îñô÷ú ìôéèåøéï.

éò÷á 

ôøåôñåø ìééãøîï òùä èåáä ìîãéðú éùøàì áëê ùäñéø îåòîãåúå îîùøú äðâéã, äåà ìà äéä îúàéí ìúô÷éã. àéê éåãòéí ùìà? ðúðéäå ùàì àåúå áéåí øáéòé: àúä øåöä ìäéåú ðâéã, àúä î÷áì òì òöîê àú äîéðåé? äåà òðä ëï! á"ëó" øáúé. àçøé éåîééí, áéåí ùéùé, ùéðä àú ãòúå åàîø ìà! îä ðåãò ìå áéåí ùéùé ùìà éãò áéåí øáéòé? ëìåí. äáï àãí éùá åçùá, åùéðä àú ãòúå. ÷åøä. ìîä ìà éùá åçùá áéñåãéåú åäâéò ìîñ÷ðä äðëåðä åäñåôéú ÷åãí ùðúï úùåáä çéåáéú? ëé äåà ôøèö'ðé÷. àæ äåà ìà îúàéí ìäéåú ðâéã.

úâåáú ìôéã: "ùðùëåø îùøã ç÷éøåú?" ëï. ìôéã. éù ôä îéðåé çùåá. úòùä ùéòåøé áéú. úùëåø îùøã ç÷éøåú, àí öøéê, îä äáòéä? îä ùçùåá äåà ìáçåø àãí èåá ìðâéã, ìà ìçñåê ëñó òì ç÷éøåú.

áàøä"á, ìôðé ùäðùéà îîðä îéùäå ìîùøä çùåáä, äåà ùåìç àú äòåæøéí ùìå ìç÷åø, ìøàééï áéñåãéåú àú äîåòîã, ìøàééï àú ëåì äîîåðéí òìéåï ìàåøê ä÷øééøä, àú ëåì çáøéå ìòáåãåú äùåðåú, áðé äîùôçä, åäî÷åøáéí. æä ð÷øà áãé÷ú ø÷ò. îä ëåì ëê ÷ùä? ëòú äðùéà àåáîä îçôù îåòîã ìîùøä äî÷áéìä (øàù äôã) - åäåà äåãéò ùìà éôøñí àú îåòîãå ìôðé çåãù ñôèîáø. äåà öøéê æîï, ëãé ìçåùá èåá, ìáãå÷ àú äø÷ò, ìòùåú òáåãä éñåãéú. ìà ùæä îáèéç îéðåé  èåá, àáì áëåì æàú öøéê ìòùåú áãé÷ú ø÷ò åìà ìîøåç çôéó.

àìà ùìôéã ôøèö'ðé÷, äåà ìà îáéï îä ìà áñãø, âí àçøé ùäôàùìä äúøçùä. îöáå çîåø.

åîä òí ðúðéäå? ôàøèàö'ðé÷ ìà ôçåú.

éò÷á

ãèøåéè äééúä äîøëæ ùì úòùééú äøëá äàîøé÷àéú, áéîé äæåäø ùì úòùééä îôåàøú (ìùòáø) æå. ãèøåéè äééúä òéø âãåìä åîôåàøú áòáø, äøáéòéú áâåãìä áàøä"á òí ëîòè ùðé îéìéåï úåùáéí, áùðú 1950.

àåìí, îàæ, äçìä äúãøãøåú àéèéú àê îúîùëú åáèåçä ùì úòùééú äøëá, åáééçåã ùì äòéø ãèøåéè òöîä. äñéáä äòé÷øéú ìëê äí äàéâåãéí äî÷öåòééí ùäùúìèå òì äúòùééä, áçñåú çå÷é òáåãä îú÷ãîéí ùðúðå ìäí ëåç áìúé îåâáì, ùçå÷÷ äðùéà øåæáìè, äîú÷ãí, áùðåú ä 1930.

äàéâåãéí äùúîùå áëåç ùðéúï ìäí, ëîå ùäí úîéã òåùéí. äí òøëå ùáéúåú çåæøåú åðéùðåú, áàåôï ÷áò, îãé ùðä àå ùðúééí, ëåì ôòí áîôòì àçø. äí ÷éáìå ëåì äæîï äòìàåú ùëø, òã ùäùëø ùì ôåòìé äøëá äâéò ìøîåú àñèøåðåîéåú ùì ë 75 ãåìø ìùòä, ùæä äøáä îòáø ìîä ùîôòìé äøëá éëìå ìäøùåú ìòöîí. ëàùø ìà éëìå éåúø ìúú äòìàåú ùëø - ðúðå çáøåú äøëá äòìàåú áäèáåú ñåöéàìéåú, áééçåã ôðñéåú åáéèåçéí øôåàééí, ëé àìä äåöàåú ùìà öøéê ìùìí îééã, àìà áòåã òùø, òùøéí ùðä, åðåç ìîðäìé äîôòìéí ìäáèéç äèáåú ùìà éùìåîå á÷ãðöéä ùìäí, àìà áòúéã. àáì äòúéã äâéò, áäëøç, åäðèì äëñôé òì çáøåú äøëá äéä âãåì, åäï ìà éëìå ìòîåã áúçøåú îåì äéôàðéí.

áùðåú ä 1970 äöéì äðùéà ÷àøèø àú çáøú ÷øééæìø îôùéèú øâì, òì éãé äìååàä îîùìúéú (ùäåçæøä áäîùê). áùðåú ä 1980 äöéì äðùéà øééâï àú úòùééú äøëá ëàùø äèéì îâáìåú ééáåà òì äéôàðéí åäëøéç àåúí (á"äñëîúí"), ìáðåú îëåðéåú áàøä"á ëúðàé ìîëéøú îëåðéåú áàøä"á.

äéëï, áàøä"á, ä÷éîå äéôàðéí àú îôòìéäí? äéëï ùùëðå îøáéú îôòìé äøëá äàîøé÷àééí, åäéëï ùäééúä úùúéú ùì ùéøåúéí å÷áìðé îùðä ìúòùééí äøëá, ëìåîø áãèøåéè? ìà, åìà. äéôàðéí ìà ôøàééøéí. äí ä÷éîå îôòìéäí áîãéðåú àçøåú áàøä"á, áòé÷ø îãéðåú äãøåí äðçùìåú, ùäáèéçå âí äèáåú øáåú, åâí çåôù îàéîúí ùì äàéâåãéí äî÷öåòééí.

äéöøðéí äàîøé÷àééí ìîãå áîäøä àú äôèðè, åäçìå ìä÷éí îôòìéí çãùéí áîãéðåú "ðåçåú" éåúø, åìà áãèøåéè, àå áîéùéâï, îøëæ úòùééú äøëá. ëê äúééùðå åðñâøå, ìàè, ìàè, äîôòìéí áãèøåéè. òí ôùéèú äøâì ùì äîôòìéí äâãåìéí (â'ðøì îåèåøñ å÷øééæìø) áîùáø ùì 2008, ðçìõ îçãù äîîùì äôãøàìé ìäöéìí. ëåì çåáåú äôðñéä åäáéèåç äøôåàé äîåôìéâéí äåòáøå ìçùáåï äîîùìä äôãøàìéú. îôòìéí øáéí ðåñôéí ðñâøå. äçáøåú äçãùåú (ìàçø ääöìä) ðùàøå òí îñôø ÷èï ùì îôòìéí, øåáí îçåõ ìãèøåéè.

áéðúééí, äòéø ãèøåéè îîùéëä åîúãøãøú. àåëìåñééúä éøãä ìôçåú îîéìéåï áùðú 2000, åîàæ îîùéëä ìäúãøãø, ìë 680 àìó, äéåí. òéøééú ãèøåéè, ùâí äéà äééúä ðúåðä ìçñãé äàéâåãéí äéî÷öåòééí, ôùèä àú äøâì, åàéï ìä îàéôä ìùìí, ìà àú äôðñéåú, åìà àú äáéèåç äøôåàé ùì äôðñéåðøéí, ìà àú äîùëåøåú ùì äòåáãéí äðåëçééí, ùîñôøí äöèîöí îàã, åìà àú äàâ"çéí ùäí äðôé÷å áéã øçáä.

ìòéø îåðä îðäì çéöåðé, îùäå ëîå "ååòãä ÷øåàä" àå ëåðñ ðëñéí. äðä ëàï äãå"ç ùì äëåðñ òì îöáä ùì ãèøåéè. äîöá âøåò. éù ìä 20 îéìéàøã ãåìø çåáåú ùàéï ñéëåé ìäçæéø, åâøòåï ùåèó ùì 380 îéìéåï ãåìø áú÷öéá, ùàéï ìä àéê ìîîï. àéï ñô÷ ùëåìí éñáìå - äôðñéåðøéí éöèøëå ìååúø òì çì÷ îäôðñéåú - åæä ëåìì ôðñéåðøéí ùì äîùèøä èîëáé äàù, ùäí òåáãé òéøéä áàøä"á. äí éöèøëå ìååúø òì çì÷ îäáéèåç äøôåàé. äðåùéí (îçæé÷é äàâ"çéí) éñáìå úñôåøú. äòéøéä úú÷ùä ìîëåø àâ"çéí çãùéí ëãé ìâìâì àú äçåá äéùï.

çåñø äôøòåï ùì ãèøéåè îèéì öì âãåì òì ëåì ùå÷ äàâ"çéí äòéøåðééí áàøä"á ùîâìâì ëîòè 4 èøéìéàøã ãåìø... æä ëáø ëñó âãåì, âãåì âí áîåðçéí ùì äëìëìä äàîøé÷àéú... åãèøåéè àéððä, ëîåáï, äòéøéä äéçéãä ùðîöàú áâøòåðåú òð÷ééí, åîú÷ùä ìòîåã áäúçééáåéåúéä. äëåì îàåúä ñéáä: äîùëåøåú äòð÷éåú, äôðñéåú åääèáåú ùñåçèéí äàéâåãéí äî÷öåòééí, áééçåã îîåñãåú öéáåø ëîå äòéøéåú. åâí, éù ìäåãåú, ðèééúí äèáòéú ùì ôåìéèé÷àéí òéøåðééí, ëîå ùì ëåì äôåìéèé÷àéí, ìáæáæ ëñó âãåì áìé çùáåï. 

áéðúééí, àéëåú äçééí áãèøåéè îúãøãøú, åäàåëìåñééä îîùéëä ìáøåç. éù áãèøåéè 78 àìó îáðéí ðèåùéí, ëîçöéúí îáðéí îñåëðéí, ùàéï ìàéù ëñó ìäøñí. éù 60 îâøùéí ðèåùéí ùäôëå ìîæáìåú. ùëåðåú ùìîåú ùåîîåú åðèåùåú. äôùéòä âåàä, áâìì ùàéï ëñó ìäòñé÷ îñôé÷ ùåèøéí. äàáèìä áùîééí. äçéðåê - òì äôðéí. á÷éöåø - òéø ðçøáú. øàå ëàï ñãøú öéìåîéí òì äáðééðéí äçøáéí, ëåìì îìåðåú ôàø, úéàèøàåú åîôòìéí.

îé ùçåùá ùäøòéåï ä÷åîåðéñèé-ñåöéàìéñèé äçøéá ø÷ àú øåñéä åîæøç àéøåôä - éòééï ðà áòøê "ãèøåéè".

æå úçðú øëáú ùäééúä ôòí îôåàøú åòëùéå äéà çøáä, áãèøåéè.

éò÷á