ατερθ δχεγν ξϊλεο μμιχετο ςρχϊι αιϊψεπεϊ ωμ δχθωετ. ατερθ ζδ ΰςρεχ αωΰμδ δΰν πλεπδ δϊγξιϊ ωιω μχτδ αφιαεψ. ψΰωιϊ ΰπωιν ηεωαιν ωιω με ΰτχθ ξςεψψ. ωπιϊ ψαιν ΰμδ ωηεωαιν λι ωϊιιϊ χτδ ξζιχδ μαψιΰεϊ. ατερθ ζδ ΰγεο αϊλεπεϊ φψιλϊ δχτδ εΰαιΰ ατπιλν ξηχψιν δξφαιςιν ςμ ιϊψεπεϊ αψιΰεϊιιν ψαιν αφψιλϊ δχτδ. μωϊιϊ χτδ ξψεαδ ςωειδ μδιεϊ βν δωτςδ ωμιμιϊ, ΰκ πψΰδ ωΰιζεο αξρτψ λερεϊ δχτδ ωΰπε ωεϊιν ιφξφν ΰϊ ϊετςεϊ δμεεΰι ειεψιγ ΰϊ δριλεο μωεψϊ ξημεϊ αςϊιγ - λο, μχτδ ιω ιϊψεπεϊ αψιΰεϊιιν.
ΰϊηιμ αξιϊερ δψΰωεο ςμ δχτδ: δχτδ ξςεψψ. δΰν δεΰ αΰξϊ ξςεψψ?
ςεγ αωπεϊ δωαςιν αξΰδ δχεγξϊ πςψκ ξηχψ ςμ ωϊι χαεφεϊ βγεμεϊ ωμ ρθεγπθιν. δχαεφδ δψΰωεπδ χιαμδ χτδ ΰξιϊι αζξο δμιξεγιν εΰιμε δχαεφδ δωπιδ χιαμδ χτδ πθεμ χτΰιο - ωδεΰ ΰξεψ μδιεϊ δηεξψ δξςεψψ. δϊεφΰεϊ: ωϊι δχαεφεϊ γιεεηε ςμ δΰτχθ δξςεψψ ωμ δχτδ. ωϊι δχαεφεϊ δωιβε ϊεφΰεϊ γεξεϊ ααηιπεϊ τριλεξθψιεϊ - ςν εαμι χτδ.
ατερθ δζδ ΰφιβ ατπιλν ξηχψιν ηγωιν ςμ ΰτχθ δχτδ ςμ δβεσ, αλϊαδ ωλεϊψϊδ:? Coffee: The Original Wonder Drug
ΰϊ δλϊαδ ξδ- 24.7.2012, δξρλξϊ ΰϊ δξηχψιν δξγςιιν ςμ δχτδ δεψγϊι ξηγωεϊ ΰϊψ ωπχψΰ MEDSCAPE ςμιε ΰπι ξπει- ζδε ΰϊψ δξιεςγ μΰπωι ψτεΰδ εδεΰ ΰιπε ζξιο μφιαεψ δψηα. λϊεαϊ δΰϊψ:
http://www.medscape.com/features
εδψι ςιχψι δλϊαδ αΰπβμιϊ ωϊψβξϊι εριλξϊι:
διϊψεπεϊ δπτωιιν εδαψιΰεϊιιν ωμ δχτδ - δχγξδ
δημχ δθεα αιεϊψ αμδϊςεψψ ςν χτδ ... δεΰ φξφεν δριλεο ωμκ μπιεεο ξεηι εςιφαι, εγιλΰεο, ερψθο εξημεϊ μα ελμι γν ... εμλο ωϊιιϊ χτδ λαψ πηωαϊ δψαδ ιεϊψ ξΰωψ ρϊν δψβμ ωμ αεχψ.
Photo courtesy of Darbe Rotach
εδψι διϊψεπεϊ δψτεΰιιν εδτριλιΰθψιιν ωμ δχτδ:
1. ξημεϊ λμι γν εμα.
δςεαγεϊ δξηχψιεϊ ξφαιςεϊ λαιλεμ ςμ ρϊιψδ: δχτδ διγες λξςμδ ΰϊ μηυ δγν ςωει μδιεϊ γεεχΰ θεα μξςψλϊ λμι δγν εδμα. φψιλδ ωμ χτΰιο ΰλο ιλεμδ μβψεν μςμιιδ χφψϊ ηιιν αμηυ δγν. ΰαμ λΰωψ δχτΰιο ξβις ξωϊιϊ χτδ - δςμιδ αμηυ δγν διΰ χθπδ εδριλεο μξημϊ λμι γν εμα ξΰεζο ςμ ιγι ϊλεπεϊ ξβιπεϊ ωμ δχτδ. τεμι δχτδ ξλιμιν ΰπθι-ΰεχριγπθιν (πεβγι ηιξφεο) ωξφξφξιν ΰϊ δηιξφεο ωμ δλεμρθψεμ δψς (LDL) εξφξφξιν βν ϊδμιλιν γμχϊιιν. ωϊιδ ξϊεπδ ωμ χτδ μξςωδ "ξφςιψδ" ΰϊ ξςψλϊ λμι δγν εδμα α-10 ωπιν! πϊεπιν ξγςιιν ηγωιν ξφαιςιν ωωϊιδ ξξεφςϊ ωμ 2 ρτμι χτδ ξβιπδ ςμ δμα ξτπι τβιςδ ατςιμεϊε.
Photo courtesy of Thinkstock/Getty
2. ξημεϊ λμι γν αξεη εωαυ ξεηι.
ωϊιιϊ 1-6 ρτμι χτδ αιεν ξχθιπδ ΰϊ δριλεο μωαυ ξεηι α- 17%. εξηχψ ωαγι ωπςψκ ςμ ξγβν βγεμ ωμ πωιν αξωκ 10 ωπιν, δψΰδ ΰτιμε δχθπϊ δριλεο α- 25%.
ξηχψ ηγω ωτεψρν α-2012 αςιϊεο διεχψϊι HYPERTENSION ξφαις ςμ λκ ωωϊιδ ιεξιϊ ωμ 1-3 ρτμι χτδ ξβιπεϊ ατπι ωαυ δπεας ξρϊιξϊ λμι γν αξεη.
Photo courtesy of Wikipedia
3. ρελψϊ ειψιγδ αξωχμ.
μχτδ ιω βν δωτςεϊ ηιεαιεϊ ςμ ϊετςδ πτεφδ δπχψΰϊ " δριπγψεν δξθαεμι". ζεδι δτψςδ αηιμεσ δηεξψιν αβεσ, δβεψξϊ μωιμεα ωμ ιϊψ μηυ γν, ιϊψ ρελψ αγν, ωεξπιν αγν (λεμρθψεμ ψς εθψιβμιφψιγιν) εδωξπδ. ξηχψιν ψαιν δψΰε ωωϊιϊ χτδ ψεθιπιϊ ξωτψϊ ηιμεσ δηεξψιν ωμ δρελψ, ξςμδ ΰϊ δτψωϊ δΰιπρεμιο δγψεω μιψιγϊ δρελψ αγν εξεψιγδ αΰετο ξωξςεϊι ΰϊ δριλεο μρελψϊ θιτερ 2 (ρελψϊ ξαεβψιν).
ξηχψιν ψΰωεπιιν ξφαιςιν ςμ λκ ωφψιλϊ χτδ βεψξϊ μιψιγδ αξωχμ δβεσ. ηεμιν αςμι ξωχμ ιϊψ ωθετμε αΰαχϊ χτδ ξτεμι χτδ αμϊι χμειιν αξωκ 22 ωαεςεϊ, δψΰε ιψιγδ ξξεφςϊ ωμ ωμ 9 χ"β. δηεχψιν ηεωαιν ωζδ μΰ δωτςϊ δχτΰιο, ΰμΰ δωτςϊ δηεξψ δφξηι δχψει ηεξφδ λμεψεβπιϊ, ωιω με ϊλεπεϊ πεβγεϊ ηιξφεο εβν δωτςδ ςμ ςμιδ αχμιθϊ δρελψ ςμ ιγι ϊΰι δβεσ. δηεξψ δζδ πδψρ αχμιϊ δχτδ.
Illustration courtesy of Wikipedia
4. ρψθο
ξηχψιν ΰηψεπιν ϊεξλιν αλκ ωωϊιιϊ χτδ ξϊεπδ ςγ λαγδ ξφξφξϊ ΰϊ δριλεο ωμ ξρτψ ρεβι ρψθο:
ρψθο ξςι (λξεϊ γψεωδ - ιεϊψ ξ-4 ρτμι χτδ αιεν),
ρψθο δςψξεπιϊ - τψερθθδ (ιεϊψ ξ-6 ρτμι χτδ αιεν),
ρψθο ψΰω-φεεΰψ (ιεϊψ ξ-4 ρτμι χτδ αιεν),
χψφιπεξδ ξρεβ BASAL CELL (ιεϊψ ξ-3 ρτμι χτδ αιεν),
ρψθο δωγ - ξρεβ ψφτθεψ ωμιμι μΰρθψεβο (ιεϊψ ξ-5 ρτμι χτδ αιεν).
δΰτχθ ωμ δχτδ αξπιςϊ ρψθο ξεραψ αημχε ςμ ιγι ϊλεπεϊ δπεβγεϊ ηιξφεο ωμε εαημχε ςμ ϊλεπεϊιε αξπιςϊ ξεθφιεϊ.
Photo courtesy of Darbe Rotach
5. ξημεϊ ςιφαιεϊ πιεεπιεϊ.
ξηχψ ωτεψρν α- Journal of Alzheimer's Disease, ξφαις ωωϊιϊ 3-5 ρτμι χτδ αιεν - ξπςδ δϊχγξεϊ γξπφιδ (ΰεαγο ζιλψεο) αξδμκ 2-4 ωπιν. δχτΰιο ωαχτδ βεψν μιψιγδ αιφιψϊ ςξιμεΰιγ- αθΰ (ωδφθαψεϊε αξεη βεψξϊ μΰμφδιιξψ) εμςμιδ αξρτψ ηεξψιν ωπχψΰιν φιθεχιπιν ωξεπςιν δϊχγξεϊ δξημδ.
ωϊιιϊ χτδ ςεζψϊ βν αξπιςδ ωμ δϊτϊηεϊ ξημϊ τψχιπρεο: ςμ ιγι ςμιδ ααιθει δβο βμεθξΰθ ψφτθεψ (GRIN2A), ξεψιγδ ΰϊ δριλεο αδϊτϊηεϊ τψχιπρεο. δΰβεγδ δΰξψιχΰιϊ μπειψεμεβιδ τιψρξδ ωωϊιϊ 3 ρτμι χτδ αιεν ςεζψϊ μξπες τψχιπρεο.
μωϊιϊ χτδ ιω βν δωτςδ ηιεαιϊ βν ςμ ςμιδ αβιμ δϊτψφεϊ ξημϊ δπθιπβθεο.
Photo courtesy of Wikipedia
6. γιλΰεο.
ξηχψιν δφαιςε ωμωϊιιϊ χτδ ιω βν ιϊψεο μωξιψϊ δαψιΰεϊ δπτωιϊ.
ξηχψ ωαεφς απωιν δψΰδ:
ωϊιϊ 2-3 ρτμι χτδ αιεν (μςεξϊ πωιν ωωϊε τηεϊ ξρτμ χτδ ΰηγ μωαες) - βψξδ μιψιγδ ωμ 15% αριλεο μγιλΰεο.
ωϊιϊ 4 ρτμι χτδ αιεν - ιψιγδ 20% αριλεο μγιλΰεο.
δδωτςδ χφψϊ δθεεη ωμ δχτδ ςμ ξφα δψεη διΰ ςμ ιγι δωιπει ατςιμεϊ δρψεθεπιο εδγετξιο αξεη, αςεγ ωδωτςϊ δχτδ ψηεχϊ δθεεη διΰ αωμ τςιμεϊ πεβγϊ δηιξφεο εδτςιμεϊ δΰπθι-γμχϊιϊ ωμ δχτδ, δςεζψεϊ μξπες γιλΰεο.
Photo courtesy of Thinkstock/Getty
7. ξημεϊ λαγ.
δλαγ ςεζψ ατιψεχ δχτΰιο ωαχτδ, ΰαμ δχτδ ςεζψ αλξδ ξιχψιν αδβπϊ δλαγ. ξηχψιν δψΰε ωφψιλϊ χτδ ξΰιθδ ΰϊ δϊχγξεϊ πιεεο δλαγ (φιψεζιρ) δχωεψδ αωϊιιϊ ΰμλεδεμ. διΰ βν ξΰιθδ ΰϊ ξδμκ δξημδ δχωδ ωμ φδαϊ ξθιτερ C.
φψιλϊ χτδ βν ςεζψϊ μξπες δϊτϊηεϊ ρψθο λαγ εμξημϊ δλαγ δωεξπι. φψιλϊ χτδ βν ςεζψϊ μλΰμδ ωαδν λαψ δϊτϊηδ ξημϊ δλαγ δωεξπι.
Photo courtesy of Wikipedia
8. εζδ ςεγ μΰ δλμ.
ξηχψιν δψΰε ωφψιλϊ χτδ ςεζψϊ αωιτεψ ϊετςϊ ςιπιιν ιαωεϊ, ςμ ιγι ωιτεψ αιφιψϊ γξςεϊ. φψιλϊ χτδ βν ξχθιπδ δϊτϊηεϊ ξημϊ δωιβγεο (gout) εδτηϊδ αζιδεξιν ςμιγι ηιιγχ δςεψ Staphylococcus aureus.
Photo courtesy: Thinkstock/Getty
9. εμαρεσ ξδν δριλεπιν?
μξψεϊ λμ διϊψεπεϊ ωϊιΰψϊι μβαι φψιλϊ δχτδ, ιω μδ βν ηρψεπεϊ ωφψικ μχηϊ αηωαεο:
ΰ. ςμιδ ζξπιϊ αμηυ δγν,
α. δηξψδ αξφαι ηψγδ,
β. ςμιδ αριλεο μδϊτϊηεϊ βμΰεχεξδ,
γ. δηξψδ αξφαι ψςγ.
Photo courtesy of Thinkstock/Getty
ξηχψιν περτιν γψεωιν λγι μξφεΰ ΰϊ δΰιζεο αλξεϊ φψιλϊ δχτδ ωϊξπς ΰϊ δϊετςεϊ δωμιμιεϊ. ΰαμ δξηχψιν λψβς ξψΰιν ωωϊιϊ ρτμ χτδ περσ ΰιπδ δημθδ ψςδ.
ϊερτϊ ςψιλδ: ρτμ χτδ = χτδ τιμθψ/ωηεψ = 113 ξ"β χτΰιο.
ρτμ πρ-χτδ = 80 ξ"β χτΰιο. δλϊαδ ξϊιηρϊ μρτμι χτδ τιμθψ.
ξηαψ δξΰξψ εδρεχψιν δξγςιιν ωμ 38 ξηχψιν ξγςιιν (δξφδιψιν ωΰιο μδν πιβεγ ΰιπθψριν ξρηψιιν):
Author
Bret Stetka, MD, Editorial Director, Medscape from WebMD
Disclosure: Bret Stetka, MD, has disclosed no relevant financial relationships.
Photo Editor
Darbe Rotach, Senior Photo Editor, Medscape from WebMD
Disclosure: Darbe Rotach, has disclosed no relevant financial relationships.
Reviewers
Henry R. Black, MD, Clinical Professor of Internal Medicine; Director, Hypertension Research, Center for the Prevention of Cardiovascular Disease, New York University School of Medicine, New York, New York
Disclosure: Henry R. Black, MD, has disclosed the following relevant financial relationships: Served as a director, officer, partner, employee, advisor, consultant, or trustee for: Novartis Pharmaceuticals Corporation; XOMA US LLC; Daiichi Sankyo, Inc.; MSD; Mitsubishi Pharma America, Inc.; Ligand Pharmaceuticals Incorporated; SERVIER; BioSante Pharmaceuticals Served as a speaker or member of a speakers bureau for: Boehringer Ingelheim Pharmaceuticals, Inc. Received income in an amount equal to or greater than $250 from: Novartis Pharmaceuticals Corporation
Felice N. Jacka, PhD, Associate Professor, Barwon Psychiatric Research Unit, Deakin University, Geelong, Australia
Disclosure: Felice N. Jacka, PhD, has disclosed no relevant financial relationships
ααμεβ ζδ
αλμ δαμεβιν
λιπει:
χπχο δϊδ
